kl kz



>
Шығыс Қазақстан Интернетте
Мәдениеті мен өнері
Туристерге
Тарих беттерінен
Маңызды оқиғалар
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
ШҚО ауылдарының тарихы
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Ескерткіштер
Аудан паспорттары
Шығыс Қазақстан облысы
Шемонаиха ауданы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Марқакөл ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Үлкен Нарын ауданы
Ұлан ауданы
Семей қаласы
Курчатов қаласы
Аягөз ауданы
Абай ауданы
Бесқарағай ауданы
Бородулиха ауданы
Жарма ауданы
Көкпекті ауданы
Үржар ауданы
Уланский район
Урджарский район
Шемонаихинский район
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Абылайкит
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2024
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
ҰОС жылдарында (1941-1945) ЕҢБЕК АРМИЯСЫ қатарында болған шығысқазақстандықтар
Бейнетоптама
Шығыс Қазақстан әдебиеті
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Фэнзин фантастикалық журналы
Виртуалды көрмелер
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Экран дикторы

linka

Шығыс Қазақстанның жануарлар мен өсімдіктер әлемі өте бай. Шөлді далалықтар - өзен, көл алқаптарымен кезектесіп отырады, альпі көгалдары биік қарлы шыңдарға жетелейді.

Батыс Алтай мемлекеттік қорығы 1992 жылы құрылған. Оның көлемі 56, 3 мың.га.

Қорық Алтайдың Қазақстан бөлігіндегі таулы аймақтарының : Ақ және Қара Үбі өзендерінің қайнар көздеріндегі Иванов, Көксін, Холзун, Линейлікті және Тұрғұсұн өзенінің саласы Борсық өңірін алып жатыр.

Ақ Үбі өзені бастау алатын жерде 14 мұздық бар. Орман шектеуінің биігінде мұзды тау өзендері мен батпақты жер жатыр, өзен жылғалары осы жерден бастау алады. Батыс Алтай қорығының ауа-райы өткір континентальды. Бұл жер- Қазақстан және ТМД елдерінің азия бөлігіндегі ең дымқыл жер. Қорықта қар жамылғысы 170 күнге дейін сақталады - қарашадан сәуірге дейін.

Қорықтың өсімдік жамылғысы 4 белдіктен тұрады: жапырақты орман, субальпі және альпі көгалы, биік шыңды тундра. Жапырақты орман шектеулі аумаққа орналасқан және өзен алқабын бойлайды. Таулы- жынысты орман құрамы жағынан өсімдіктерге бай: қарақошқыл тайга, самырсын, бал-қарағай орманы, қылқанды орман. Субальпі және альпі ормандары 1800- 2000м биіктікте орналасқан. Бұл белдеуліктердің арасында нақты шекара байқалмайды, бұл көрініс Алтайдың Қазақстан бөлігіне тән.

Таулы тундра белдеуі 2000 м. биіктікті және одан жоғары белдеуді алып жатыр; тундра түрлі өсімдік типтерінің фрагментінен, яғни, түрлі мөлшердегі теңбілді алқаптардан тұрады, кейбір жерлері сазбалшықты жерлермен алмасып отырады.

Қорықтың фаунасы Батыс Алтайдың орта және биік таулы аймағына тән. Бұл жерде құстардан шүрегей үйрек, қара лашын, құр, азия тауқұдіреті, үлкен кептер, байғыз т.б. кездеседі. ( бпрлығы 200 ден аса құс түрі бар.) Қорықты сүтқоректі жануарлардың 50 түрі мекендейді: алтай көртышқаны, түлкі, аю, сусар, бұлғын, ақ тышқан, кәмшат, мүйізсіз бұғы, марал, елік, бұлан, тиін.

Балықтар, қосмекенділер мен бауырымен жорғалаушылар фаунасы кедей. Бұл жерде таймень, сібір хариусы, біз тұмсық бақа, күлгін құрбақа, улы сұр жылан, кесіртке түрлері кездеседі. Қорықты мекендейтін құстар мен жан-жануарлардың, өсімдіктердің кейбір түрлері Қазақстанның Қызыл кітабына енген: бүркіт, лашын, ителгі, үкі, қара ләйлек, ал, өсімдіктерден - шолпанкебіс, алтай рауғашы, семіз от т.б. Батыс Алтай мемлекеттік қорығы зерттеушілердің ерекше қызығушылығын тудыратыны сөзсіз.

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2024
Besucherzahler
счетчик посещений