kl kz



>
Шығыс Қазақстан Интернетте
Мәдениеті мен өнері
Туристерге
Тарих беттерінен
Маңызды оқиғалар
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
ШҚО ауылдарының тарихы
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Ескерткіштер
Аудан паспорттары
Шығыс Қазақстан облысы
Шемонаиха ауданы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Марқакөл ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Үлкен Нарын ауданы
Ұлан ауданы
Семей қаласы
Курчатов қаласы
Аягөз ауданы
Абай ауданы
Бесқарағай ауданы
Бородулиха ауданы
Жарма ауданы
Көкпекті ауданы
Үржар ауданы
Уланский район
Урджарский район
Шемонаихинский район
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Абылайкит
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2024
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
ҰОС жылдарында (1941-1945) ЕҢБЕК АРМИЯСЫ қатарында болған шығысқазақстандықтар
Бейнетоптама
Шығыс Қазақстан әдебиеті
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Фэнзин фантастикалық журналы
Виртуалды көрмелер
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Экран дикторы

linka

Barlyk ArasanЖетісу Алатауының Барлық бөктерінде, теңіз деңгейінен 579 м биіктікте орналасқан республикалық мәні бар бальнеологиялық шипажай.

Шығыс Қазақстан облысы Үржар ауданы Қабанбай (бұрынғы Жарбұлақ) ауылынан 18 км, Алматы темір жолының Жалаңашкөл станциясынан 55 км,  Алакөл көлінен 22 км жерде, Барлық  ауылының батыс жақ шетінде орналасқан.Өскемен мен Семейден 600-700 шақырым қашықтықта жатыр.

Шипажай маңында 1,5 шақырым аралықта 13 термалды минералдық су көздері бар.  Суларының құрамында күкірт, хлорлы сульфат, кремний қышқылы бар. Судың температурасы 20-43 С°. Шипажай суы химиялық  құрамы жағынан Цхалтубо, Сары-Агаш, Алма-Арасан шипажайларының суларына  ұқсас.  Минеральды сулармен тері ауруларын, буын   жүйке, асқазан ауруларын, тыныс органдарын, гинекологиялық т.б.  ауруларды емдейді. Демалушыларға физиотерапевтік, сылау, гинекологиялық кабинеттер, емдеу-сауықтыру бөлмесі, 1, 2.3 адамдық номерлер қызмет көрсетеді. Күнделікті арнайы көлікпен Алакөлге апарып тұру ұйымдастырылған.. Санаторий аяқ-қол, буын, жүйке жүйесі, тері ауруларын емдеуге арналған.

Барлықтың жотасында бұр­қылдап шығып жатқан қай­нарларды ел іші «көз суы», «жүрек суы», «асқазан суы» деп айдарлап айтады. Шындығында, атауында тұрғандай, жанары нашарлаған қариялар «көз суын» қарашығына тамызып, асқазаны ауырғандар «асқазан суын» ішіп, ем-домын алып жатады. «Көз суының» құрамында күміс бар. Әрине, шипажайдың ішінде астауға құйылатын ыстық су басқа. Ыстық демекші, бұл судың температурасы 42-43 градусқа дейін жоғары. Жалпы, мұнда 13 термалды минералдық су көздері бар. Су құрамы күкірт, натрий, хлорлы сульфат, кальций, кремний қышқылына бай. Арасан суы жыл сайын тексеріледі. Геологиялық экспедиция мамандары жүргізетін жұмыстардың қаржысы да қомақты. Өткен жылы 2 млн. 500 мың теңгеге зерттеу жұмыстары жүргізіліпті. Мамандардың айтуынша, Барлық-Арасанның суы химиялық құрамы жағынан Цхалтубо, Сарыағаш, Алма-Арасан шипажайларының суларына ұқсас келеді. Жүйке жүйесі мен тері, буын ауруларына таптырмас ем. Содан ба, бұл шипажайда кеңестік әйгілі ғарышкерлер Павел мен Марина Поповичтер де емделген. Көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Бәйкен Әшімовтың жақсы көретін қайнарларының бірі осы Барлық сулары екен. Қайнар суы қыста қатпайды. Шипажай басшылары қар түсе ыстық суды далаға ағызып жібереді. Егер кранды жапса, жерасты суы басқа жаққа ауып кететін көрінеді.

«Барлық-Арасан» шипа­жайы­ның қызмет көрсетуі Ала­көл жағалауындағы демалыс маусымына тікелей тәуелді екенін айта кету керек. Арасан суына келушілердің басым бөлігі көл жағалауында демалушылар. Сон­дықтан сауықтыру орталығы жаздың екі айын ғана тиімді пайдалана алады. Яғни, 15 маусымнан бастап есігін айқара ашатын санаторий тамыз айының соңына дейін жұмыс істейді. Сауықтыру орнына негізінен Өскемен мен Семей, Алматы қалаларының тұрғындары келеді. Соңғы жылдары еліміздің батыс өңірлерінің демалушылары да келе бастапты. Екі айға созылатын маусымда мыңға жуық адам демалады.

Әдебиеттер:

Жақсыбаев Д. Дертке дауа, жанға -шипа "Барлық -Арасан" [Мәтін] / Жақсыбаев Д. // Ертіс өңірі. - 2004. - 8 шілде.- Б.4

Камалов Ә. Алтынның қолда барда қадірі жоқ [Мәтін] : ["Барлық- Арасан" санаторийінің проблемалары] / Камалов ә. // Дидар. - 1999. - 17 сәуір.- Б.

Шүркімбаев М. "Барлық-Арасан" санаториі [Мәтін] : [Шипалы судың ашылу тарихы мен бүгінгі күнгі атқарып отырған қызметі жайында] / Шүркімбаев М. // Уақыт тынысы. - 1998. - 8 тамыз

Нұрпейісова, Гүлмира. Қасиетті Алакөл, шипалы Барлық-Арасан [Мәтін] / Г. Нұрпейісова // География және табиғат : республикалық ғылыми-педагогикалық журнал. - Алматы, 2010. - N 1.- Б.50-55.

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2024
Besucherzahler
счетчик посещений