Өскеменнің ар жағында, Бұқтырманың оңжағында әлемге аян Алтай бар. Сол Алтайдың күнгейінен құбыла жаққа құлай аққан, құлай ағып Ертіс түскен, күр-күр еткен Күршім бар.

Алтай Күршім не заманнан қалың Найман мекені. Сол Алтаймен сол Күршімнің қысы қыспақ, жазы самал, күн жылт етсе төрт түлік мал қарағайлы Қарт Алтайдың, Алтай сынды анасының көкірегін аймаласып, тыраңдасып, мәйек басып, мамырласып жатқаны.

Қарт Алтайдың қақ басында, алақанның аясында, бал татыған айна сулы, түрі де аспан, сыры да аспан, шарап сулы Марқакөлі. Марқакөлді алқалаған, ақ ауылды Алтай елі. Алтай елі- алтай жазы тау еркесі- киік болып, өзге елдерден биік болып, Марқакөлдің самалына сайран етіп жатқаны... .

Жүсіпбек Аймауытов. «Ақбілек» романы, 1928 жыл.

(Алматы, Жібек жолы баспа үйі, 2003 жыл)

 

Қазіргі Шығыс Қазақстан облысың аумағы соңғы жүз жылда талай әкімшілік-аумақтық реформаны бастан өткізді. Алтай-Күршім, Нарым, Бұқтырма уезінің Тимофеев болысының бір бөлігінен, Зайсан уезінің Дарственное, Нарым болыстарынан, Өскемен уезінің Бөкен болыстарының бір бөлігінен 1928 жылы «жинақталып» құралған Күршім ауданы Семей округінің 23 ауданының бірі болып  бекіді.Округтік орталығы Семей қаласы, ал әкімшілік орталығы болып Кұмаш ауылы белгіленді.

Омар болыстың басқаруы кезінде, 1898 жылы Құмаш атты татар саудагері осы жерде дүкендер, қоймалар, саман үйлер салып жаңадан қаланған мекен саудагер атымен «Кумашкино» аталды. Күршім ауылы орналасқан жердің тарихи атауы «Ақарал» (кейбір деректерде Қарашілік).

1965 жылы Құмаш аулы Күршім селосы болып өзгертілді

ҚР Президентінің 1997 жылдың 23 мамырындағы Жарлығымен Марқакөл ауданының жері Күршім ауданымен біріктіріліп,  Күршім ауданы  деп атала бастады. Жер көлемі  23,2 мың шаршы километр.

Әкімшілік орталығы Күршім ауылы облыс орталығынан және ең жақын темір жол станциясы «Защитадан» 218 километр қашықта орналасқан Ауданның аумағы 23,2 шаршы километрге тең. Ауданның әкімшілік-территориялық құрылымы 12 ауылдық округ немесе 61 ауылдық елді мекеннен тұрады. Аудан халқы 40,2 адамды құрайды, тығыздығы – 1 шаршы километрге 1,7 адамнан келеді.

Аудан Шығыс Қазақстан облысының Көкпекті, Катон-Қарағай аудандарымен және Қытай Халық Республикасымен шекараласады. Климаты шұғыл континентті. Қыста аяз 0-ден төмен 50 градусқа дейін жетсе, ал жазда термометр бағанасы, керісінше, 50 градусқа дейін көтеріледі.

Тамылжыған табиғат аң мен құстың, дәрілік шөптер мен ағаш түрлерінің мәңгілік ордасындай Марқакөл туралы аңыз көп. Азу таудан әрі асып, Мәрмәр таудан қиялай өтсеңіз көз жасындай мөлдіреп атақты Марқакөл жатыр. 

1976 жылы Қазақстан Алтайында 71400 га аумақты қамтитын Марқакөл Мемлекеттік қорығы ұйымдастырылды.