МАШУКОВ АЛЕКСАНДР ИВАНОВИЧ

1897-1918

Өскемен Совдепінің алғашқы қызыл комиссарларының бірі А.И. Машуков болды. Оған Қызыл гвардияны басқару тапсырылды және ол жолдастарының сенімін абыроймен ақтады.

1918 жылдың мамыр айының соңында Сібірдегі әскери-саяси жағдай күрт нашарлайды. Казактардың ауқатты бөлігімен одақта реакциялық пиғылды офицерлік қызмет Өскеменде Кеңес өкіметін құлатуға дайындала бастады. Совдеп қаланы әскери жағдайда жариялады. Контрреволюциямен күресу үшін төтенше комиссия құрылады, оның құрамына Қызыл гвардия комиссары А.Машуков кірді. 1918 жылдың 10 маусымына қараған түні контрреволюция Кеңес өкіметіне ашық қарсы шықты. А. Машуков бастаған Қызыл гвардия отряды бекініске ауыстырылды, онда ұрысты тоқтату туралы шешім қабылданды. Бірақ күштер тым тең емес еді. Таңертең ақ гвардияшылар бекініске кірді. Совдеп басшыларын ұстап алып, бекініс түрмесіне қамады. 12 шілдеге қараған түні Машуков түрме дәлізінде өлтірілді.

Өскемен қаласының көшелерінің біріне Машуков есімі берілген.

______________________________________

Мұрағат мәліметтері

А.И.Машуковтың фотосуреттері (ф.752, оп.2, д.97)

Э.Мацкевич. «Первый комиссар Красной гвардии» (ф.2866-п, оп.1, д.22)