(Еңбек армиясында болған неміс отбасы өмірінен)

1941 жылы 28 тамызда КСРО Жоғарғы Кеңесінің «Еділ бойында тұратын немістерді тұрақты қоныстарынан жер аудару» туралы жарлығында «мыңдаған лаңкестер мен тыңшылар КСРО-ға бағытталған әрекет жасауда» деп көрсетілген. Осы жылдары үш миллионнан астам адам жер аударылды. Сенімсіз халықтар арнайы аудандар – Сібір, Орал, Орта Азия, Қазақстанға қоныстандырылды. Олар шахтада, құрылыста, ағаш даярлауда ауыл шаруашылығында лагердегі тұтқындар сияқты жұмыс істеді. Еріксіз көші-қон салдарынан көпшілігі жолда, аштық ауру, зорлық салдарынан қаза тапты. Еңбекке жарамды 15-55 жас аралығындағы ерлер мен 16-45 жастағы әйел адамдар «Еңбек Армиясы» қатарына алынды. Неміс халқы еңбек армиясында көптеп қырылды.

Рооттар отбасы Саратов облысы Бальцер (Красноармейск) қаласынан жер аударылған. Лидия Генриховнаның естелігінен : «Сталиннің жарлығы шыққан соң отбасына 24 сағат ішінде шұғыл түрде көшуі керек болды. Өздерімен бірге ақша, құжат қана алуға рұқсат етілді. Автомат ұстаған әскерлер үйді қоршап тұрған. 1897 жылы туған әжеміз Мария Яковлевна қыздары Марина мен Мария мен Алтай өлкесіне, ұлы Александар Оралға, 16 жасар жасөспірім Виктор Кемерово қаласына жер аударылады. Сібірдің Хуторка селосына келіп, ағаш құлату жұмысына шегілді. Оларды қатаң тексерістен өткізіп, рұқсатсыз ешқайда жібермейтін. Еріксіз жер аударылғандардың азаматтық құқықтарына шектеу қойылған. Көзіне ағаштың жаңқасы тиіп, әжеміз өмір бойы зағип болып қалды..

Отбасының үлкен ұлы менің әкем Генрих Генрихович 1920 жылы туған. 1941 жылы Бальцер қаласынан Германияға шақырылып, №1667 артеллерия полкінде 1941 жылдың қараша айына дейін қызмет атқарған. Сол кезде армияда қызмет еткен барлық немісті, Ворошиловград қаласына жинап алып КСРО-ның алыс аймақтарына еріксіз қоныс аудартқызды. 1941 жылдың қараша айында әкем Шығыс Қазақстан облысы Киров ( қазіргі Глубокое) ауданы Белоусовка кентіне жер аударылып келеді. Сол күннен бастап жер астындағы шахтада тәулігіне 18 сағаттан жұмыс істеді. 1943 жылы сол жерде құрылыста жұмыс істеп жүрген орыс қызымен танысып, бас қосады. Бірақ ұзақ уақыт некелері тіркелмеген. Өйткені орыс пен неміс ұлтының некелесуіне рұқсат болмаған. Мен 1945 жылы дүниеге келсем де туу туралы куәлікті де кешіктіріп, інім туғанда 1948 жылы ғана алыпты. Отбасымыз 1956 жылға дейін комендатураның бақылауында болған. Кей кездері түн ортасында келіп тексеріп кететін.Әкем жұмысқа құлшына араласып, «Ерен еңбегі үшін» медалімен, Мақтау грамоталарымен марапатталған. Әкемнің жұмыста жақсы жағынан көріне білуі отбасының қайта қауышуына септігін тигізді. Анасы, бауыр-қарындастары Белоусовкада қауышып, жеті адам бір бөлмелі барақта өмір сүрдік. Өздері де таршылықта өмір сүріп жүрсе де қазақ халқының кеңпейіл, бауырмалдығына тәнті болдық.Олар жанашырлық танытып, қолда барымен бөлісетін - деп еске алады Лидия Генриховна Роот.

Лидия Генриховна бүгінде Өскемен қаласындағы Достық үйінің мүшесі. «Видергебурт» неміс этномәдени бірлестігінің мүшесі, фольклорлық топтың жетекшісі.