kl kz



>
Шығыс Қазақстан Интернетте
Мәдениеті мен өнері
Туристерге
Тарих беттерінен
Маңызды оқиғалар
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
ШҚО ауылдарының тарихы
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Ескерткіштер
Аудан паспорттары
Шығыс Қазақстан облысы
Шемонаиха ауданы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Ұлан ауданы
Семей қаласы
Курчатов қаласы
Аягөз ауданы
Абай ауданы
Бесқарағай ауданы
Бородулиха ауданы
Жарма ауданы
Көкпекті ауданы
Үржар ауданы
Уланский район
Урджарский район
Шемонаихинский район
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Абылайкит
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2024
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
ҰОС жылдарында (1941-1945) ЕҢБЕК АРМИЯСЫ қатарында болған шығысқазақстандықтар
Бейнетоптама
Шығыс Қазақстан әдебиеті
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Фэнзин фантастикалық журналы
Виртуалды көрмелер
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Экран дикторы

linka

Enlik kebekШамасы бұдан жүз елу жыл бұрын Жуантаяқта Кебек деген батыр болған. Жиырмаға келгенде жас батырдың күш-қайраты бойына сыймай, алыс атыраптарға асыққандай жүрегі аттай тулайды. Ол бірде Кебек атын ақырын аяңдатып, ел-жұртқа дуалы деген, аты жайылған Шыңғыстаудың құз-қиясын мекен еткен Нысан Абыздың жадау киіз үйіне келеді. Қобыздың адам жүрегін елжірете зарлаған, сызылған, мұңайған, қайғы төккен сазы құйылып, жігіт көңілін оп-оңай баурап алды.

– Кебек батыр, неге тұрып қалдың? – деген қатқыл дауыс естіледі. – Әлде келген шаруаңды ұмыттың ба? Түсі суық шал жігіт сәлемін алып болмай жатып, оның көзіне көзін қадап: – Мен келетініңді, Кебек батыр, біліп отыр едім, - деді. Тыңда. Өтер, жылдар кетер. Білегіңнің күші де, епті пысық ісің де жаяр даңқыңды алысқа. Сені руыңның тірек қазығы деп таныр, сыйлар. Бірақ күнің қысқа. Тіршіліктің бал қызығын енді татып, өмір құнын енді түсіне бастағаныңда, бақыт құшқан шағыңда туыстарыңның да, жауларыңның да қарғысын алып өлесің.

Осыны естіп Кебек үйіне қайтады.

Enlik kebek

 

Бірде Кебек батыр аңға шығып, бұрқасын боранға тап болып, кеш бата адасып кетеді. Қызды-қыздымен жүріп Хан тауынан асып, қарсы ру жауласып жүрген ел – Матайлардың жеріне қарай өтіп кеткенін өзі де байқамай қалады. Ол кезде қасқарайып кеткен. Үйге қайтпай, қоналқыға таяудағы ауылға беттегенде бір қызға жолығады. Кебек оны бұрыннан білетін сияқты. Жалын сезім екеуінің де бойын шарпып, махаббат құштарлығы алау атады. Еңлікті әкесі Керей руындағы бір бай шалға атастырып қойған болатын, қалың малдың да жартысы алынған. Қос ғашықтың ыстық құшақтарына еш нәрсе де тосқауыл бола алмады. Кебектің келуі жиіліп, бір түнде Еңлікті алып, өз ауылына тартып береді.

Кебек – жаудан қайтпас ер жүрек, жар сүйген жалынды жігіт. Екі елдің шоқпар сілтесіп, қарсы шабысып тұрған жаугершілігіне қарап, қорқып бас сауғаламайды. Сүйген жарын алып қашады. Ескі әдетпен батыр махаббаты үшін күреске түседі.

Намыстары күйгендей болған қыздың елі Кебек ауылының малын барымталап айдап әкетеді. Пәле басталады. Елді ел шабады. Барымта, Соғыс, Өлім. Екі жақ итжығыстан шаршап-шалдығып барып орта биге жүгінеді. Кеңгірбай би Кебек пен Еңлікті жазалауға үкім шығарады. Халық Ақшоқы биігінің басына жиналады.

Дала заңының үкімі Еңлік пен Кебекті ат құйрығына байлап өлтіріп, шырылдаған баланы, шыбын жаны шырқыраған жас жанды Ералы жазығының шығысындағы Шұбар төбеге жерлеп тынды. – дейді қос ғашық туралы аңыз-әңгімеде.

Қазіргі күні Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданындағы Ералы жайлауының шығыс жағындағы, Семей-Қарауыл тас жолынан бес шақырым жерде тұрған мазар – Махаббат Мұнарасы, ел қадірлейтін, ғашықтар сыйынатын ескерткішке айналды.

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2024
Besucherzahler
счетчик посещений