Ұлы Жеңістің 70 жылдық мерекесі жақындап қалды. Окоптарға гүл өсіп, көзден қуалай аққан жас тамшылары әлдеқашан кеуіп кетсе де, соғыстың салған жарасы әлі жазылған жоқ.
Фашизмді жеңу жолында үлкен үлес қосқан жерлестеріміздің соғыс пен тылдағы ерен ерлігі ұмытылмақ емес.
1941 жылдың 22 маусымынан 1945 жылдың 31 желтоқсаны аралығында Шығыс Қазақстаннан 170059 адам соғысқа аттанып, оның 95 862-і қаза тапқан екен. Шығысқазақстандық жауынгерлер майдан даласында аса ірі шайқастарға қатысты. 109 шығысқазақстандық жауынгерге· Кеңестер Одағының Батыры атағы беріліп,·24 жауынгер Даңқ орденінің толық иегері атанды.
Біздің өңірде 8-ші· және 238-ші атқыштар дивизиясы жасақталды. 8-ші атқыштар дивизиясы 1941 жылы· күзде Семей·· қаласында жасақталып, Орел облысының Ливны қаласынан Чехословакияға дейінгі жорық· жолынан өтті. Дивизия Еңбек Қызыл Туы, ІІ дәрежелі Суворов орденімен марапатталды.
Жауды жеңуге·· тек майдан даласындағы кескілескен шайқастар· ғана емес,·· сонымен қатар балқыту пештері мен астық алқабындағы еңбек дүбірі· де өз әсерін тигізді.· Біздің адамдар тылда· "Барлығы - майдан үшін, барлығы - Жеңіс үшін", "Тылда да соғыстағыдай!", "Өзің үшін ғана емес", майданға аттанған жолдасың үшін!” – деген ұрандармен еңбек етті. Барлық өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы майдан қажеттілігіне жұмыс істеді. ·
Соғыстың алғашқы күнінен-ақ Шығыс Қазақстан өнеркәсібі әскери өнімдер: қорғасын, снаряд, әскери киімдер· шығара бастады.· Кенді Алтайдағы түсті, сирек металдар шығару соғыс жылдарында 2,5 есеге артты. Дұшпанға атылған әрбір он оқтың 8-і Қазақстанда жасалса, оның 4-і Шығыс Қазақстан қорғасынынан құйылған болатын.
Ауыл еңбеккерлері майданды азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін күндіз-түні еңбек етті. Ауыр күндерде колхоз бен совхоздар мемлекетке астық тапсыру жоспарын· артығымен орындады. Облыс жұртшылығы жекелей және ұжым болып майданға жаппай сәлемдеме жолдауға қатысты. Шығысқазақстандықтар қорғаныс қорына өздерінің жеке жинағын, бағалы заттарын берді.
1941 жылдың күзінен Шығыс Қазақстанға эвакуацияланған өнеркәсіп ошақтары келе бастады. Шығыс Қазақстан 50 мыңнан астам эвакуацияға ұшыраған халықты, 12 кәсіпорын мен мекемелерді қабылдады. Көшіріліп әкелінген кәсіпорындар қысқа мерзім ішінде іске қосылды. ·
Жеңіс жолында майдан мен тылдағы дәрігерлер еңбегі ерекше. Олар жаралы жауынгерлер мен мүгедектерге, майдангерлерге үлкен қамқорлық· жасап, олардың· жаңа мамандықты игерулеріне жағдай жасады. ·
Майдан даласында қаза тапқан, тылда ерен еңбек үлгісін көрсеткен жерлестеріміздің есімі ғасырдан ғасырға мәңгі жасай бермек!
|
|
|
