1940
Әріп өлгенде (1924) [Қолжазба] / Қ. Мұхамедханов 1940 жылдары жинаған. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Боранбай ақынның Әріп өлгенде айтқаны (1924) [Қолжазба] / Қ. Мұхамедханов 1940 жылдары жинаған. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Тәңірбергенов Әріптің шығармалары мен ол туралы материалдар [Қолжазба] / Қ. Мұхамедханов 1940 жылдары жинаған. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Құнанбаев, А. Көкіректі шер кернетті, көніс қазу; Домбыраға қол соқпа; Абайдың замандасы Қайрамбай деген жігіт кезінде әйеліне қалым төлей алмағанда Абайдың айтқаны; Көкбай ақынның жас кезінде Абайға бір жаз әзіл етіп айтқаны [Қолжазба] / А. Құнанбаев; Қ. Мұхамедханов тапсырған өлеңдер . - 1940-1944. - Араб және латын әрпінде жазылған. - ҚР ҒА сақталған.
1941
Жамбылдың Әріп ақын туралы есіндегісінен [Қолжазба] / жинаушы Қ. Мұхамедханов . - 1941. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Тәңірбергенов Әріптің шығармалары (1873-1924) [Қолжазба] / жинаушы Қ. Мұхамедханов . - 1941. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Тәңірбергенұлы, Ә. Шығармалары [Машинкада терілген] : өлеңдер мен поэмалары / Ә. Тәңірбергенұлы ; баспаға әзірлеген Қ. Мұхамедханов. - 1941. - 203 п. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Тоты [Қолжазба] : бір тарауы / жинаушы Қ. Мұхамедханов. - 1941. - 40 п. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
1944
Қазақ ауыз әдебиетінің жинағы [Қолжазба] / жинаушы Қ. Мұхамедханов . - 1944. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
1948
Жылқышы ата [Қолжазба] / жинаушы Қ. Мұхамедханов . - 1948. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
Медғат - Қасым [Машинкада терілген] / жинаушы Қ. Мұхамедханов . - 1948. - 36 п. - ҚР ҒА кітапханасында сақталған.
2019 жыл – Қазақстанда Жастар жылы болып белгіленді.
Кеңес әскерлерінің Ауғанстан жерінен толықтай шыққанына 30 жыл (1989, 15 ақпан)
«Нұр Отан» партиясының құрылғанына 20 жыл (1999, 12 ақпан)
(1999 жылы Партия Қазақстан Республикасы заңына сәйкес тіркеуден өтті. Осы күннен партияның Тәуелсіз Қазақстанның жаңа тарихындағы қызметі басталды.)
|
ҚАҢТАР |
||||
|
1 қаңтар |
Семей облысы Шұбартау ауданының (қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы) еңбек сіңірген мәдениет қызметкері, ақын Ақаш Көксегеновтың туғанына 70 жыл. (1949) |
|
||
|
5 қаңтар |
Өнер жолын Семей облыстық музыка драма театрында драма артисі ретінде бастаған, әнші, Қазақстаннның Халық әртісі Рабиға Есімжанованың туғанына 105 лет.(1914-1986) |
|
||
|
6 қаңтар |
Кеңес Одағының батыры Николай Дмитриевич Авдеевтің туғанына 100 жыл (1919) |
|
||
|
10 қаңтар |
Ұлан ауданының тумасы, жерлес жазушы Мүсілім Құмарбековтың туғанына 80 жыл (1939-2016) |
|
||
|
12 қаңтар |
Зайсан ауданының тумасы, ақын, журналист, аудармашы Ғалым Байбатыровтың туғанына 70 жыл (1949 -2012.) |
|
||
|
15 қаңтар |
Жас техниктер станциясының ашылғанына 55 жыл (1964).
|
|
||
|
20 қаңтар |
Өскемен педагогикалық иститутының физикалық география кафедрасының деканы, география ғылымдарының кандидаты КСРО халық ағарту ісінің озаты Ксении Ивановны Попованың туғанына 100 жыл (1919-1998) |
|
||
|
20 қаңтар |
Өскемен қаласының тумасы, журналист, жазушы, тарихшы Вадим Геннадьевич Обуховтың туғанына 60 жыл (1959) |
|
||
|
24 қаңтар |
Кеңес Одағының батыры Сергей Михайлович Рубусиннің туғанына 95 жыл (1924) |
|
||
|
27 қаңтар |
Жазушы, Шығыс Қазақстанда білім беру мен баспа ісін дамытуға үлес қосқан саяси қайраткер Павел Петрович Бажовтың туғанына 135 жыл (1879-1950) |
|
||
|
қаңтар |
Защита –Зырян теміржол желісінің іске қосылғанына 65 жыл(1954)
|
|
||
|
қаңтар |
Жарма ауданындағы Шар қаласының құрылғанына 90 жыл(1929)
|
|
||
|
АҚПАН |
||||
|
4 ақпан |
Аягөз өңірінің тумасы, еңбек гигиенасы мен кәсіби аурулардың Ұлттық орталығы ШҚ филиалының директоры медицина ғ.- ның кандидаты Зейнолла Қабдышұлы Сұлтанбековтың туғанына 80 жыл (1944) |
|
||
|
4 ақпан |
Тарбағатай ауданы Ақсуат ауылының тумасы әнші, суретші Ерлан Құжимановтың туғанына 50 жыл (1969) |
|
||
|
12 ақпан |
Зайсан ауданының тумасы, медицина ғ.-ның кандидаты, жазушы Советхан Ғаббасовтың туғанына 80 жыл (1939) |
|
||
|
15 ақпан |
Семей облысы, Павлодар уезінің тумасы, КСРО Халық әртісі, кино және театр режиссері, Семей педагогика техникумының түлегі, Шакен Кенжетайұлы Аймановтың туғанына 95 жыл (1914- 1970) |
|
||
|
18 ақпан |
Ақсуат өңірінің тумасы, белгілі абайтанушы, әдебиетші, жазушы Төкен Ибрагимовтың туғанына 75 жыл (1939-2017) |
|
||
|
21 ақпан |
Жарма ауданының тумасы, жазушы, аудармашы, сценарист Виктор Федорович Мирогловтың туғанына 80 жыл.(1939-1998) |
|
||
|
22 ақпан |
Ұлы Отан соғысына қатысушы, қоғам қайраткері, Өскемен қаласының Құрметті азаматы Әубәкір Байбатшиннің туғанына 105 жыл (2014-2011) |
|
||
|
23 ақпан |
Кеңес Одағының батыры Кенжебек Шакеновтың туғанына 85 жыл (1924-2001) |
|
||
|
28 ақпан |
«Невада-Семей» антиядролық қозғалысының құрылып, ядролық сынақтардың тоқтатылғанына 30 жыл (1989) |
|
||
|
28 ақпан |
Абай ауданының тумасы, жазушы, журналист Дәулет Сейсенұлының туғанына 70 жыл (1949) |
|
||
|
НАУРЫЗ |
|
|||
|
4 наурыз |
Ғалым- фармацепт, драматург Сәлкен Суханберлиннің туғанына 105 жыл (1914-1986) |
|
||
|
4 наурыз |
Өскемен қаласының тумасы, педагог, өнертанушы, көптеген монографиялардың авторы Гүлжаухар Шеризданқызы Елеукенованың туғанына 65 жыл (1954-1999) |
|
||
|
8 наурыз |
Абай ауданының тумасы, Қазақстанның Халық әртісі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Әмина Өмірзақованың туғанына 100 жыл (1919 -2006) |
|
||
|
10 наурыз |
Жарма ауданының тумасы, жазушы Бекежан Тілегеновтың туғанына 75 жыл (1934 -1998) |
|
||
|
15 наурыз |
Шұбартау өңірінің (қазіргі Аягөз ауданы) тумасы, Халық ақыны (1954) Төлеу Көбдіковтың туғанына 145 жыл. (1874-1954) |
|
||
|
22 наурыз |
Абай ауданының тумасы, әнші, сазгер Жәнібек Кәрменовтың туғанына 70 жыл (1949-1992) |
|
||
|
24 наурыз |
Зайсан өңірінің тумасы, геолог-ғалым Венедикт Андреевич Хахловтың туғанына 125 жыл (1894-1972) |
|
||
|
25 наурыз |
Кеңес Одағының батыры Трофим Михайлович Клименконың туғанына 100 жыл (1919) |
|
||
|
26 наурыз |
Өскемен қаласының тумасы, өнертанушы, ғылым докторы, Райхан Әбдешқызы Ерғалиеваның туғанына 65 жыл (1954) |
|
||
|
30 наурыз |
Семей өңірінің тумасы, ҚР ҰҒА-ның корресп мүшесі.экономика ғылымдарының докторы профессор Арыстанбеков Хайдар Арыстанбекұлының туғанына 100 жыл. (1919-2008) |
|
||
|
30 наурыз |
Кеңес Одағының батыры Алексей Иванович Черновтың туғанына 95 жыл (1924-1989) |
|
||
|
31 наурыз |
Белгілі саяхатшы, Шығыс Қазақстанды зерттеуші Николай Михайлович Пржевальскийдің туғанына 185 жыл (1839-1888) |
|
||
|
СӘУІР |
|
|||
|
5 сәуір |
Кеңес Одағының батыры Георгий Семенович Болтаевтың туғанына 105 жыл (1914) |
|
||
| 6 сәуір | Күршім ауданының Құрметті азаматы, ақын, әнші, сазгер, «Қазақстан Республикасының мәдени қайраткері» Нәбиолда Салихұлы Кемешевтың туғанына 70 жыл (1949) | |||
|
9 сәуір |
Самар ауданының тумасы, ғалым-филолог, жазушы Аслан Жамелұлы Жақсылықовтың туғанына 165 жыл (1954) |
|
||
|
12 сәуір |
Семей облысы Павлодар уезінің тумасы, ғалым, қазақтың тұңғыш академигі Қаныш Имантайұлы Сәтпаевтың туғанына 120 жыл (1899-1964) |
|
||
|
16 сәуір |
Кеңес Одағының батыры Степан Филиппович Бурлаченконың туғанына 105 жыл (1914) |
|
||
|
20 сәуір |
Аякөз жұмысшы кеңшарының Аякөз қаласы болып аталғанына 85 жыл (1939) |
|
||
|
23 сәуір |
Белгілі омарташы, бағбан, Өскемендегі «Панкратьев бағының» негізін қалаушы Дмитрий Гордеевич Панкратьевтің туғанына 120 жыл (1899-1943) |
|
||
|
24 сәуір |
Кеңес Одағының батыры В. А. Засядьконың туғанына 100 жыл (1919-1944) |
|
||
|
25 сәуір |
Геология- минерология ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері Г. Б. Жилинскийдің туғанына 105 жыл (1914-1990) |
|
||
|
29 сәуір |
Зайсан ауданының тумасы, ақын Ұлықбек Есдәулетовтың туғанына 65 жыл (1954) |
|
||
|
сәуір |
Кеңес Одағының батыры Т. С. Вербицкийдің туғанына 110 жыл (1909-1944) |
|
||
|
|
|
|
||
|
МАМЫР |
|
|||
| 1 мамыр | Катонқарағай ауданының тумасы, қолданбалы математика мен кибернетика саласы бойынша қазақ ғалымы, Қазақстан Республикасы Ұлттық инженерлік академиясының корреспондент мүшесі, техника ғылымдарының докторы, профессор Бияров Төлеухан Нұралдаұлының туғанына 70 жыл (1949-2008 | |||
|
12 мамыр |
Семей қаласы Абай атындағы қазақ музыкалы драма театрының құрылғанына 85 жыл (1934) |
|
||
|
15 мамыр |
Кеңес Одағының батыры Әйткеш Абайұлы Ибраевтың туғанына 95 жыл (1924-1944) |
|
||
|
15 мамыр |
Әнші –ақын, КСРО журналистер одағының мүшесі Карбушев Федор Михайловичтің туғанына 115 жыл (1904-1984 ) |
|
||
|
20 мамыр |
Абай ауданының тумасы, Ұлы Отан соғысына қатысушы, Абай ат. Республикалық әдеби- мемориалдық мұражай директоры қызметін атқарған (1974-1984), жазушы Кашаф Туғанбаевтың туғанына 95 жыл (1924-1991) |
|
||
|
25 мамыр |
Семей облыстық филармониясына әнші Әміре Қашаубаев есімі берілгеніне 40 жыл (1979) |
|
||
|
25 мамыр |
Кеңес Одағының Батыры Григорий Иванович Вахониннің туғанына 100 жыл (1919-1973) |
|
||
|
29 мамыр |
Қазақ ССР-інің еңбек сіңірген мұғалімі, Социалистік Еңбек Ері Жақия Шайжүнісовтың туғанына 105 жыл (1914-1983) |
|
||
|
МАУСЫМ |
|
|||
|
1 маусым |
«Горняк в соревновании» (қазіргі ЖШС «Газета «Лениногорская правда» газетінің шыға бастағанына 90 жыл (1929) |
|
||
|
6 маусым |
Орыс ақыны Александр Сергеевич Пушкиннің туғанына 220 (1799-1837) |
|
||
|
7 маусым |
Шемонаиха ауданының тумасы, Социалистік Еңбек Ері Василий Иванович Михайленконың туғанына 90 жыл (1929) |
|
||
|
10 маусым |
Тарбағатай тумасы, жазушы, публицист Нұрғазы Шакеевтың туғанына 90 жыл (1929-2008) |
|
||
|
10 маусым |
Ақсуат ауылының тумасы,(қазіргі Тарбағатай ауданы) филология ғылымдарының кандидаты, ақын Серік Елікбаевтың туғанына 50 жыл (1969) |
|
||
|
13 маусым |
Жаңасемей ауданының тумасы, журналист, ақын Александр Шмидттың туғанына 70 жыл. (1949) |
|
||
|
14 маусым |
Шемонаиха ауданының тумасы, тарих ғылымдарының кандидаты, өлкетанушы Иван Дмитриевич Никифоровтың туғанына 80 жыл. (1939) |
|
||
|
18 маусым |
Шұбартау ауданының тумасы, жазушы Төлек Тілеухановтың туғанына 80 жыл (1939) |
|
||
|
24 маусым |
Ұлы Отан соғысына қатысушы, журналист, ақын, аудармашы «Казахстанская правда» газеті атындағы халықаралық майдан клубының президенті, Балалық жастық шағын Аягөз қаласында өткізген Леонид Васильевич Скалковскийдің туғанына 95 жыл (1924-2012) |
|
||
|
25 маусым |
Семей қаласының тумасы, Өскемен құрылыс- жол институтының ректоры(1986-2000), Өскемен қаласының Құрметті азаматы, экономика ғ.-ның докторы, Юрий Васильевич Баталовтың туғанына -80 жыл (1939) |
|
||
|
25 маусым |
Шемонаиха ауданының тумасы, заң ғылымдарының кандидаты, Қазақ еңбек пен әлеуметтік қатынастар академиясы қылмыстық-құқықтық тәртіптер кафедрасының меңгерушісі Әмерханов Руслан Айтқалиұлының туғанына 40 жыл (1979) |
|
||
|
26 маусым |
Шемонаиха ауданының Құрметті азаматы, әуесқой суретші Аркадий Гаврилович Козловтың туғанына 90 жыл (1929) |
|
||
|
29-30 маусым |
100 жыл бұрын Өскемен қаласында «ақтар» режиміне қарсы көтеріліс басталып, күшпен басылды. (1919) |
|
||
|
ШІЛДЕ |
||||
|
3 шілде |
Ақсуат ауданының ( қазіргі Тарбағатай ауданы) тумасы, әнші, домбырашы, Гүлдана Ноғайбаеваның туғанына 40 жыл. (1979) |
|
||
|
6 шілде |
Өскемен қаласының тумасы, жазушы - натуралист Борис Васильевич Щербаковтың туғанына 80 жыл (1939) |
|
||
|
12 шілде |
Мемлекет қайраткері, КСРО түсті металлургия Министрі, Шығыс Қазақстанда түсті металлургия саласының дамуына үлес қосқан, Өскемен қаласының Құрметті азаматы Петр Фадеевич Ломаконың туғанына 115 жыл (1904-1990) |
|
||
|
16 шілде |
«Казгипроцветмет» институтының Презденті, Қазақстанның еңбек сіңірген құрылысшысы, Өскемен қаласының Құрметті азаматы Тоқан Жақияұлы Шайжүнісовтың туғанына 75 жыл (1944) |
|
||
|
20 шілде |
Өскемен қаласында Қазақстан ҒА-ның тау-кен металлургия ғылыми зерттеу институтының (қазіргі Алтай геология- экологиялық институты) жұмыс істей бастағанына 80 жыл (1939) |
|
||
|
20 шілде |
Шемонайха ауданының тумасы, КСРО Суретшілер Одағының, Қазақстан Суретшілер Одағының мүшесі, көптеген халықаралық көрмелерге қатысқан суретші Борис Филиппович Морозовтың туғанына 75 жыл. (1944) |
|
||
|
23 шілде |
Абай ауданының тумасы, педагог, жазушы- драматургы Тайыр Жомартбаевтың туғанына 135 жыл |
|
||
|
28 шілде |
Кеңес Одағының батыры Борис Тимофеевич Павловтың туғанына 100 жыл (1919) |
|
||
|
28 шілде |
Ұлы Отан соғысына қатысушы, ШҚ облыстық «Знамя Коммунизма»(қазіргі Рудный Алтай) газетінің, «Простор», «Партийная жизнь Казахстана» журналдарының тілшісі, жазушы, аудармашы Юрий Евгеньевич Ильяшенконың туғанына 95 жыл (1924-1997) |
|
||
|
ТАМЫЗ |
||||
|
6 тамыз |
Шұбартау өңірінің тумасы, Ұлы Отан соғысына қатысушы, жазушы, ғалым –филолог Хасен Әдібаевтың туғанына 95 жыл (1924-2012) |
|
||
|
9 тамыз |
Өскемен уезінің тумасы, Ұлы Отан соғысына қатысушы, жазушы, аудармашы журналист Павел Николаевич Кузнецовтың туғанына 110 жыл(1909-1967) |
|
||
|
13 тамыз |
Семей былғары – тері зауытының іске қосылғанына 90 жыл (1929) |
|
||
|
15 тамыз |
Алаш қаласының Жаңа Семей болып ауысқанына 95 жыл. (1924) |
|
||
|
15 тамыз |
Қазақстан Компартиясы ШҚ Облыстық комитетінің Бірінші хатшысы (1969-1983) қызметін атқарған, мемлекет және партия қайраткері Александр Константинович Протазановтың туғанына 105 жыл |
|
||
|
20 тамыз |
Қызыл комиссар, Аягөзде Кеңес өкіметін орнатуға қатысқан Сабыржан Ғаббасовтың туғанына 130 жыл (1889-1918) |
|
||
|
22 тамыз |
Кеңес Одағының Батыры Петр Антонович Плешковтың туғанына 115 жыл (1904-1961) |
|
||
|
29 тамыз |
Семей ядролық полигонына тұңғыш рет атом бомбасы сынақтан өткеніне 70 жыл (1949) |
|
||
|
ҚЫРКҮЙЕК |
||||
|
3 қыркүйек |
Ұлан ауданының тумасы, жазушы, әдебиетші, Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, профессор Шерияздан Елеукеновтың туғанына 90 жыл (1929) |
|
||
|
12 қыркүйек |
ҚР Гир спорты және армреслинг Федерациясының вице -президенті, семсерлесуден бүкілодақтық дәрежедегі төреші(1980), гир спортынан республикалық дәрежедегі төреші(1991), Өскемен пед. Инст-ның (1956-1978) дене тәрбиесі факультетінің кафедра меңгерушісі Александр Александрович Долгихтің туғанына 90 жыл (1929-1999) |
|
||
|
12 қыркүйек |
Жарма ауданының тумасы, Қазақстанның еркін күрестен тұңғыш спорт шебері Қабден Рахманқұлұлы Байдосовтың туғанына 85 жыл. (1934-1997) |
|
||
|
13 қыркүйек |
Кеңес Одағының батыры Владимир Алексеевич Колесниковтың туғанына 95 жыл (1924) |
|
||
|
19 қыркүйек |
30 жыл бұрын Семей ядролық полигонында ең соңғы ядролық жарылыс болды (1989) |
|
||
|
29 қыркүйек |
Шемонаиха ауданының тумасы, жазушы Поляков Владимир Борисовичтің туғанына 65 жыл. (1954) |
|
||
|
ҚАЗАН |
||||
|
1 қазан |
Семейдегі Ф.М. Достоевский атындағы орыс драма театрының ашылғанына 85 жыл (1934) |
|
||
|
4 қазан |
Семей облысының негізі қаланғанына 165 жыл (1854) |
|
||
|
14 қазан |
Үржар ауданының тумасы, жазушы Роза Мұқанованың туғанына 55 жыл (1964) |
|
||
|
14 қазан |
Аягөз өңірінің тумасы, журналист, ақын Талғат Ешенұлының туғанына 45 жыл (1974) |
|
||
|
20 қазан |
Абай ауданының тумасы, жазушы Күлиман Жүнісованың (К. Амренова) туғанына 95 жыл (1924) |
|
||
|
23 қазан |
Кеңес Одағының батыры И.И. Суптельдің туғанына 100 жыл (1919-1975) |
|
||
|
26 қазан |
Өскемен қаласында тұңғыш рет әйелдер гимназиясының ашылғанына 105 жыл (1914) |
|
||
|
28 қазан |
Өскемен қаласының тумасы, математик, музыкант, композитор Николай Тепфердің туғанына 60 жыл. (1959-2013) |
|
||
|
31 қазан |
Жазушы, өлкетанушы Станислав Евгеньевич Черныхтың туғанына 85 жыл (1934-1991) |
|
||
|
қазан |
Семей педагогикалық институтының (қазіргі Семей педагогикалық университеті) ашылғанына 85 жыл. (1934) |
|
||
|
Қазан |
ШҚ облыстық мемлекеттік мұрағатының құрылғанына 80 жыл. (1939) |
|
||
|
ҚАРАША |
||||
|
5 қараша |
Шығыс Қазақстан өңірін зерттеген ғалым-этнограф, жазушы, Александра Ефремовича Новоселовтың туғанына 130 жыл (1884 – 1918) |
|
||
|
5 қараша |
Семей қаласындағы ет-консерві комбинатының іске қосылғанына 85 жыл. (1934) |
|
||
|
7 қараша |
Катонқарағай ауданының тумасы, әдебиеттанушы, аудармашы Баламер Сахариевтың туғанына 90 лет(1929-1979) |
|
||
|
14 қараша |
Кеңес Одағының Батыры Георгий Тимофеевич Рыжовтың туғанына 100 жыл (1919) |
|
||
|
22 қараша |
Ұлы Отан соғысына қатысушы, Өскеменде құрылған «Звено Алтая» әдеби үйірмесінің мүшесі, КСРО Журналистер Одағының мүшесі Александр Афанасьевич Афанасьевтің туғанына 110 жыл. (1909) |
|
||
|
24 қараша |
Кеңес Одағының батыры Андрей Васильевич Суминнің туғанына 100 жыл (1919) |
|
||
|
27 қараша |
Зайсан ауданының тумасы, аудармашы, журналист Заманбек Әбдешовтың туғанына 70 жыл (1949) |
|
||
|
30 қараша |
Қазақстанның еңбек сіңірген ғалымы, Күршім ауданы Чердояқ кенішінде жұмыс істеген, геология-минерология ғылымдарының докторы, академик Г. Н. Щербаның туғанына 105 жыл (1914-2001) |
|
||
|
қараша |
Семей өңірінің тумасы, ақын Михайл Данилович Балыкиннің туғанына 95 жыл (1924-2000) |
|
||
|
ЖЕЛТОҚСАН |
||||
|
2 желтоқсан |
100 жыл бұрын Семей қаласында Әскери-революциялық ұйымның үнпарағы газеты "Знамя борьбы и труда" газетінің алғашқы саны шықты. (1919) |
|
||
|
4 желтоқсан |
100 жыл бұрын «Семей таңы» газетінің алғашқы саны жарық көрді. (1919) 100 жыл бұрын Семей қаласында «Қазақ тілі» газеті шыға бастады.(1919) |
|
||
|
8 желтоқсан |
Аягөз ауданының тумасы, айтыскер –ақын Серікзат Дүйсенғазиннің туғанына 45 жыл. (1974) |
|
||
|
11 желтоқсан |
Семей қаласының тумасы, өнертанушы, әнші Талиға Бекхожинаның туғанына 100 жыл. (1919) |
|
||
|
13 желтоқсан |
Шығыс Қазақстанда Азамат соғысына қатысушы( 1917-1922), Өскемен қаласының Құрметті азаматы Иван Петрович Даниловтың туғанына 135 жыл. (1884-1975) |
|
||
|
16 желтоқсан |
Кеңес Одағының батыры Гаврилл Дмитриевич Будниктің туғанына 95 жыл (1924) |
|
||
|
16 желтоқсан |
Семей өңірінің тумасы, КСРО Халық әртісі, әнші Бибігүл Төлегенованың туғанына 90 жыл (1929) |
|
||
|
17 желтоқсан |
Кеңес Одағының батыры А.А. Бурнашовтың туғанына 105 жыл (1914-1974) |
|
||
|
18 желтоқсан |
Ұлан ауданының тумасы, журналист, жазушы-өлкетанушы Елтай Қатпанұлы Тұрлыбаевтың (Елтай Елгон) туғанына 90 жыл. (1929-2011) |
|
||
|
20 желтоқсан |
Тарбағатай аудынының тумасы, Тарбағатай ауданының Құрметті азаматы, ақын Хамит Балшабековтың туғанына 80 жыл (1939-2007) |
|
||
|
20 желтоқсан |
Семей өңірінде ұзақ жыл қызмет еткен. ақын, журналист Ақылбек Манабаевтың туғанына 85 жыл(1934-1984) |
|
||
|
21 желтоқсан |
Қазақ ССР-нің еңбек сіңірген әртісі, Жамбыл атындағы Шығыс Қазақстан облыстық драма театрының әртісі Иван Афанасьевич Крючковтың туғанына 105 жыл. (1914-1985) |
|
||
|
23 желтоқсан |
Зайсан қаласының тумасы, ақын Павел Николаевич Васильевтің туғанына 110 жыл (1909-1937) |
|
||
|
24 желтоқсан |
Осыдан 75 жыл бұрын Қазақ академиялық опера және балет театрында «Абай» операсының тұңғыш қойылымы өтті.(либретто М.О. Әуезов, муз. А. Жұбанов, және Л. Хамиди, реж. К. Жандарбеков, Абай ролінде семейлік жерлесіміз Б. Досымжанов) (1944) |
|
||
|
24 желтоқсан |
Абай ауданының тумасы, қоғам қайраткері, қазақтан шыққан тұңғыш дипломат Самат Сіләмбекұлы Сүндетбаевтың туғанына 95 жыл. (1929-1967) |
|
||
|
28 желтоқсан |
Жазушы-натуралист, өлкетанушы, фототілші Александр Григорьевич Лухтановтың туғанына 85 жыл (1934) |
|
||
|
|
|
|
|
|
Айы күні белгісіз аталып өтілетін есімдер
Семей өңірінен шыққан атақты шешен Байғара би Құттыбайұлының туғанына 320
жыл (1699-1775)
Ертіс бекінісінің негізін қалаушы Иван Михайлович Лихаревтың Шығыс
Қазақстанға экспедициясының басталғанына 310 жыл (1719)
Семей өңірінен шыққан атақты Байғотан бидің туғанына 280 жыл (1739-1834)
Николаевск және Таловск кен орындарының ашылғанына 270 жыл (1749)
Шемонаиха қаласының ірге тасы қаланғанына 250 жыл (1769)
Декабрист Степан Михайлович Семеновтың туғанына 230 жыл (1789 –1852 )
Белгілі қоғам қайраткері, аға сұлтан, қазақтың ұлы ақыны Абайдың әкесі
Құнанбай Өскенбайұлының туғанына 215 жыл (1804-1886)
Абайдың інісі, әскери қызметкер, ойшыл, аудармашы, ақын
Өскенбаев Халиулланың туғанына 170 жыл (1849-1870)
Ф. М. Достоевскийдің Семей қаласынажер аударылғанына 165 жыл
(1854 ақпан - 2 шілде 1859)
Өскемен қаласының алғашқы мэрі, саяси жер аударылған, Орест Федорович
Костюриннің туғанына 160 жыл (1859-1919)
Өлке зерттеушісі, саяси жер аударылған Николай Яковлевич Коншиннің
туғанына 155 жыл (1864-1937)
Абайдың замандасы, ақын Көкбай Жанатайұлының туғанына 155 жыл
(1864-1927)
Абай мұрасын тұңғыш бастырушы Кәкітай Ысқақұлы Құнанбаевтың туғанына
150 жыл (1869-1915)
Мәдениет, қоғам қайраткері Нұрғали Құлжановтың туғанына 150 жыл
(1869/1870-1-19)
Омарташы, «Алтаец» рамалы ара ұясын ойлап тапқан Терентий Дмитриевич
Копыриннің туғанына 150 жыл. (1869-1955)
«Алаш» қозғалысының қайраткері, заңгер-публицист Райымжан Мәрсековтың
туғанына 140 жыл (1879-1937)
Тарбағатай ауданының тумасы, ақын, жыршы Ержан Ахметовтың туғанына 140
жыл (1879-1967)
Абай мұрасын насихаттаушы, абайтанушы Мекайыл Абайұлының туғанына 135
жыл.(1884-1931)
Абай ауданының тумасы, жазушы Тайыр Жомартбаевтың туғанына 135 жыл (1884-1937)
Семей облысы баянауыл ауданының тумасы, әдебиетші, аудармашы, жазушы
публицист драматург , Семей мұғалімдер гимназиясының түлегі (1919),
шығармашылығы мен қызметі Семей өңірімен тығыз байлаынсты Жүсіпбек
Аймауытовтың туғанына 130 жыл (1989-1931)
Абай ауданының тумасы, ақын Есентай Бердиннің туғанына 125 жыл (1894-
1967)
Семей губерниясының тумасы, журналист, ақын, аудармашы қазақ пролетар
жазушылар қауымдастығының мүшесі жазушы Сәбит Дөнентаевтың туғанына
125 жыл (1894-1933)
Шемонаихада селолық бастауыш училищенің ашылғанына 120 жыл (1899)
Еңбек жолын (1936) Өскемен қаласынан бастаған Қазақстанның Халық әртісі (1955) Павел Осипович Кайровтың туғанына 115 жыл (1904-1962)
Санкт – Петербургтегі Илья Бораганскийдің баспасынан «Қазақ ақыны Ибрагим Құнанбаевтың өлеңдері» атты тұңғыш жинақтың жарық көргеніне 110 жыл. (1909)
Кеңес Одағының батыры Андрей Данилович Семеновтың туғанына 110 жыл (1909-1943)
Шемонаиха ауданының тумасы, Социалистік Еңбек Ері Коцубеева Аксиниья Филипповнаның туғанына 110 жыл (1909)
Семей таңы газетінің журналисі, ақын Қайырлыхан Еркебаевтың туғанына 110 жыл (1909-1943)
Өскемен қаласының тумасы, пейзажист, суретші Қазақстан суретшілер одағының мүшесі Загрутдин Сагадиевич Назыровтың туғанына 110 жыл (1909-1989)
Ғалым, археолог, өлке зерттеушісі, «Шығыс Қазақстан қола дәуірінде», «Батыс Алтайдың көне металлургиясы және тау- кен ісі», «Алтын қорғандар құпиясы» монографияларының авторы Сергей Сергеевич Черниковтың туғанына 110 жыл (1909-1976)
Қазақтан шыққан тұңғыш кәсіпқой скрипкашы, Ұлы Отан Соғысына қатысушы Әйткеш Толғанбаевтың туғанына 105 жыл (1914-1994)
Кеңес Одағының батыры Аркадий Петрович Кукиннің туғанына 105 жыл (1914-1944)
Кеңес Одағының батыры Герман Александрович Молодовтың туғанына 105 жыл (1914-1945)
Социалистік Еңбек Ері, Зырян қаласының орманшысы Тұрыспек Ахметовтың туғанына 105 жыл (1914)
Қазақ ССР-нің Еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1971), ҚазССР ҒА-ның академигі, Қаратау, Кенді Алтай, Шыңғыс-Тарбағатай металлогендік аумақтарында зерттеу жұмыстарын жүргізген геолог Арықтай Қаюпұлы Қаюповтың туғанына 105 жыл. (1914-1993)
Алтайдағы Никита Иванович Тимофеев басқарған «Қызыл қырандар» тұңғыш партизан отрядының құрылғанына 100 жыл (1919)
Кеңес Одағының батыры, Григорий Федосеевич Ивановтың туғанына 100 жыл (1919-1945)
Семей қаласында саяси-қоғамдық, мәдени- ағарту, «Таң» әдеби журналының шыға бастағанына 95 жыл (1924-1925)
Семей қаласында өткізілген ақындар мен композиторлардың тұңғыш конкурсына 95 жыл (1924)
Кеңес Одағының батыры Клим Тимофеевич Клиновицкийдің туғанына 95 жыл (1924)
Өскемен қаласында Халық комиссариаты мен қалалық кеңестің радиостанциясын қосатын тұңғыш телефон желісінің орнатылғанына 95 жыл (1924)
«Әділ» АҚ құрылғанына (Өскемен спирт зауыты) 90 жыл (1929)
Қазақ халқының тарихындағы ең ауыр жылдар- ұжымдстырудың басталғанына 90 жыл (1929)
Семей автожол техникумының (көлік колледжі) құрылғанына 90 жыл.
Ақын Мырзахан Әбжановтың туғанына 90 жыл (1929-1976)
Жарма аудандық кітапханасының ашылғанына 85 жыл (1934)
Өскемен қаласына облыс орталығы статусының берілгеніне 80 жыл. (1929)
Семей облысы Қарауыл селосы Абай атындағы орта мектепті шығарылған «Абай ұрпақтары-Наследники Абая» қолжазба журналының шыға бастағанына 80 жыл (1929)
Шемонаиха халық театрының құрылғанына 80 жыл (1939)
Үлбі металлургия зауытының құрылып, алғашқы өнім бере бастағанына 70 жыл (1949)
Үлбі металлургия зауыты уран өнімдерін шығара бастағанына 65 жыл (1954)
Өскемен конденсатор зауытының алғашқы өнім бергеніне 60 жыл (1959)
Өскемен қаласындағы балалар кітапханасына облыстық статус берілгеніне 60 жыл (1959)
Өскемен қаласында байланыс үйі салынып, пайдалануға берілгеніне 60 жыл (1959)
Өскемен цемент зауыты алғашқы өнімдерін бере бастағанына 55 жыл
Шығыс Қазақстан мыс-химия комбинатының іске қосылғанына 50 жыл.
Семей ядролық сынақ алаңында орналасқан жабдықтарды бөлшектеу туралы ҚР мен РФ арасында келісім шартқа қол қойылғанына 25 жыл (1994,28 наурыз)
Негізі Өскеменнің «Торпедосынан» құралған Қазақстан хоккей құрама командасы қысқы Азия ойындарында чемпион атағын жеңіп алғанына 20 жыл. (1999)
Кітаптар мерейтойы
Абайдың махаббат лирикасына арнап шығарылған жинақтар цикліне 130 жыл.
Абайдың тұңғыш өлеңдер жинағының жарық көргеніне 110 жыл (1909)
С. Торайғыровтың «Қамар сұлу» романына 105 жыл. (1914)
С. Торайғыровтың «Кедей» поэмасына 100 жыл (1919)
М. Әуезовтың «Көксерек» повесіне 90 жыл. (1929)
Алматы қаласындағы Абай атындағы опера және балет театрының ашылғанына 85
жыл (1934, 13 қаңтар)
Жазушы Ғабит Мүсреповтың «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» трагедиясына 80 жыл.
(1939)
Жазушы Александр Волковтың «Волшебник Изумрудного города» ертегісінің жарық
көргеніне 80 жыл (1939)
Александр Волковтың «Семь подземных королей» кітабына 80 жыл. (1939)
Жазушы Сапарғали Бегалиннің «Қыран кегі» поэмасына 75 жыл. (1944)
«Абай жолы» эпопеясы үшін Мұхтар Әуезовке Ленин атындағы сыйлық берілгеніне
60 жыл (1959)
Жазушы К. Оразалиннің «Ақ жазық» романының жарық көргеніне 60 жыл (1959)
Партизан -жазушы Қасым Қайсеновтың «Партизан соқпақтары» кітабына 55 жыл (1964)
Жазушы Марат Қабанбаевтың «Горький вкус» кітабына 40 жыл (1979)
Осыдан 100 жыл бұрын 1919 жылы 4 желтоқсанда Семей қаласында «Қазақ тілі» газетінің алғашқы саны жарық көрді. (http://qasym.kz/kazak-tili-gazetinin-zhanashyldyk-sipaty/)(«Казахский язык»)
Акшокы — колыбель абаевского творчества, здесь набирало силу и крепло его литературное и философское дарование.
Шлю, тонкобровая, привет!
Похожей не было и нет!
(перевод П. Шубина)
Слушая любимую казахами песню "Айттым салем, Каламкас", начинаешь понимать, что образы абаевской Каламкас и пушкинской Татьяны, оставаясь индивидуальными и самостоятельными поэтическими шедеврами, неразделимы и неразлучны друг с другом.
Речь влюбленных не знает слов,
У любви язык таков:
Дрогнет бровь, чуть вспыхнут глаза —
Вопрос иль ответ готов.
(перевод А.Глобы)
Многие песни, стихи Абая родились в Акшокы. Мухтар Ауэзов писал: "Песни и поэмы, рожденные в Акшокы, переписывались и заучивались мгновенно. Овеянные новизной и искренностью, они растекались по всей Арке. Раньше таких песен не слышали ее просторы. Веками молчаливая и загадочная, степь зазвучала новыми словами и мотивами, разносимыми ветром по всем ее уголкам, словно весна пришла в эти края. Это были звуки новой эры..."
Недалеко от Акшокы находится могила Кунанбая, отца Абая, выложенная из черного горного камня. Вот что писал об этом непростом человеке польский путешественник и географ А.Янушкевич:
"Кунанбай... большая знаменитость в степи. Сын простого казаха, одаренный от природы здравым рассудком, удивительной памятью и даром речи, дельный, заботливый о благе своих соплеменников, большой знаток степного права и предписаний корана, прекрасно знающий все российские уставы, касающиеся казахов, судья неподкупной честности и примерный мусульманин... Кунанбай стяжал себе славу пророка, к которому из самых дальних аулов спешат за советом молодые и старые, бедные и богатые... Избранный на должность волостного управителя, исполняет ее с редкостным умением и энергией, а каждое его приказание, каждое слово выполняется по кивку головы. Когда-то он был красивым мужчиной, нынче на его лице следы оспы, несколько лет назад чуть не унесшей его в могилу, как Мирабо; во время вдохновенной речи он заставляет слушателей забыть о своем страшном обезображенном лице. Эти жестокие последствия болезни всякий раз пробуждают в нем сладкие воспоминания о сочувствии земляков, которое может дать тебе доказательства его заслуг
и значения... А все баи недостойны развязать ремешок на обуви Кунанбая".
На этом же кладбище похоронены сыновья Абая Абдрахман и Магауия. Также погребены здесь родственники Кунанбая Искак, Какитай и дед Мухтара Ауэз. Похоже, что и после смерти Кунанбай не растерял своих близких и теперь они будут лежать рядом вечно.
Источник:
Календарь знаменательных и памятных дат ВКО - 2019
2019-й объявлен Годом молодежи в Казахстане
30 лет со Дня вывода войск из Афганистана (1989, 15 февраля)
20 лет со дня создания партии «Нұр Отан» (1999, 12 февраля)
( 1999 г. партия была зарегистрирована в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Именно эта дата считается точкой отсчета деятельности партии в новейшей истории Независимого Казахстана)
| ЯНВАРЬ | |
| 1 января |
70 лет со дня рождения поэта, заслуженного работника культуры Шубартауского района Семипалатинской области (ныне Аягозский район Восточно-Казахстанской области) Акаша Коксегенова (1949) |
| 5 января |
105 лет со дня рождения певицы, Народной артистки Казахстана (1967), артистки музыкально-драматических театров гг. Семей, Караганды, Алматы Рабиги Есимжановой (1914-1986) |
| 6 января |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Николая Дмитриевича Авдеева (1919-1944) |
| 6 января |
80 лет со дня рождения Генерального директора ЗАО «Востокпромэлектромонтаж», Заслуженного строителя КазССР, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Анатолия Павловича Тунникова (1939) |
| 10 января |
80 лет со дня рождения уроженца Уланского района, писателя Муслима Кумарбекова (1939) |
| 12 января |
70 лет со дня рождения уроженца Зайсанского района, поэта, журналиста и переводчика Галыма Байбатырова (1949-2012) |
| 15 января |
55 лет со дня открытия областной Станции юных техников (1964). |
| 17 января |
55 лет со дня рождения уроженца Тарбагатайского района, композитора, певца, пропагандиста народных песен, директора школы искусства при средней казахской школе №3 (1993-2000), Почетного гражданина Тарбагатайского района Болата Жакыпбековича Ашербаева (1964) |
| 20 января |
100 лет со дня рождения кандидата географических наук, декана кафедры физической географии Усть-Каменогорского педагогического института, Отличника народного просвещения СССР Ксении Ивановны Поповой (1919-1998) |
| 20 января |
60 лет со дня рождения журналиста, писателя-историка Вадима Геннадьевича Обухова, уроженца г. Усть-Каменогорск Восточно-Казахстанской области (1959) |
| 24 января |
95 лет со дня рождения Героя Советского Союза Сергея Михайловича Рубусина (1924-1945) |
| 27 января |
140 лет со дня рождения политического деятеля, внесшего вклад в развитие народного образования и издательского дела Восточного Казахстана (1919-1921), писателя Павла Петровича Бажова (1879–1950) |
| январь |
65 лет назад принята в эксплуатацию железная дорога Защита - Зыряновск(1954) |
| январь |
90 лет со дня образования г. Чарск (ныне г. ШарЖарминского района) (1929) |
| ФЕВРАЛЬ | |
| 4 февраля |
75 лет со дня рождения уроженца г. Аягоз, директора ВК филиала Национального центра гигиены труда и профзаболеваний, доктора медицинских наук Зейнуллы Кабдышевича Султанбекова (1944) |
| 4 февраля |
50 лет со дня рождения певца, художника, уроженца с. Аксуат Тарбагатайского района Восточно-Казахстанской области Ерлана Кужиманова (1969). |
| 8 февраля |
80 лет со дня рождения уроженки г. Семей, сотрудницы газет «Прииртышская правда», «Знамя коммунизма», писательницы, редактора издательства «Казахстан» Ольги Федоровны Юровской (1939) |
| 12 февраля |
80 лет со дня рождения уроженца Зайсанского района, доктора медицинских и педагогических наук, писателя Советхана Габбасова (1939) |
| 13 февраля |
75 лет со дня рождения уроженца Шемонаихинского района Тучина Михаила Васильевича. Ветерана труда. Первого главы администрации города Шемонаиха (1944) |
| 15 февраля |
105 лет со дня рождения уроженца Баян-Аульского района Семипалатинской области (ныне Павлодарская область), выпускника в Казахского института просвещения в Семипалатинске (1931-1933), актера, кинорежиссера, Народного артиста Казахстана (1947) и СССР (1959) Шакена Кенжетаевича Айманова(1914-1970) |
| 18 февраля |
80 лет со дня рождения уроженца Аксуатского (ныне Тарбагатайского) района, литературоведа, абаеведа, писателя Токена Ибрагимова (1939-2017) |
| 21 февраля |
80 лет со дня рождения уроженца Жарминского района, писателя, переводчика, сценариста Виктора Федоровича Мироглова (1939-1998) |
| 22 февраля |
105 лет со дня рождения участника Великой Отечественной войны, общественного деятеля, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Аубакира Байбатчиновича Байбатчина (1914-2011). |
| 23 февраля |
95 лет со дня рождения Героя Советского Союза Кенжебека Шакенова (1924-2001) |
| 28 февраля |
30 лет со дня создания антиядерного движения «Невада-Семипалатинск» (1989) |
| 28 февраля |
70 лет со дня рождения уроженца Абайского района, журналиста, шакаримоведа, писателя Даулета Сейсенулы (1949) |
| МАРТ | |
| 4 марта |
105 лет со дня рождения уроженца Баян-Аульского района Семипалатинской области, ученого-фармацевта, директора Семипалатинского краевого фармацевтического техникума (1933-1938), драматурга Салкена Хасенулы Субханбердина (1914-986) |
| 4 марта |
65 лет со дня рождения уроженки г. Усть-Каменогорска, педагога, искусствоведа, автора многих монографий об изобразительном искусстве Гульжаухар Шерияздановны Елеукеновой (1954-1999) |
| 8 марта |
100 лет со дня рождения уроженки Абайского района, Народной артистки Казахстана, лауреата Государственной премии, актрисы театра и кино Амины Умурзаковой (1919-2006) |
| 10 марта |
85 лет со дня рождения уроженца Жарминского района, редактора журнала «Жулдыз» (1975-1988), писателя Бекежана Тлегенова (1934) |
| 15 марта |
145 лет со дня рождения уроженца Чубартауского (ныне Аягозского) района, Народного акына Казахстана (1954), поэта Толеу Кобдикова (1874-1954) |
| 22 марта |
50 лет со дня открытия в Усть-Каменогорске Дворца спорта (1969) |
| 22 марта |
70 лет со дня рождения уроженца Абайского района, Заслуженного артиста РК, писателя Жанибека Карменова (1949-1992) |
| 24 марта |
125 лет со дня рождения уроженца Зайсанского района, ученого-геолога Венедикта Андреевича Хахлова (1894–1972) |
| 25 марта |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Трофима Михайловича Клименко (1919-2003) |
| 26 марта |
65 лет со дня рождения уроженки г. Усть-Каменогорска, доктора искусствоведения, Члена Международной ассоциации художественных критиков, автора многих научных трудов об изобразительном искусстве Средней Азии Райхан Абдешкызы Ергалиевой (1954) |
| 30 марта |
95 лет со дня рождения Героя Советского Союза, Почетного гражданина Усть-Каменогорска Алексея Ивановича Чернова (1924-1989) |
| 31 марта |
180 лет со дня рожденияпутешественника, исследователя Восточного КазахстанаНиколая Михайловича Пржевальского (1839-1888) |
| АПРЕЛЬ | |
| 5 апреля |
105 лет со дня рождения Героя Советского Союза Георгия Семеновича Болтаева (1914-1986) |
| 9 апреля |
65 лет со дня рождения уроженца Самарского (ныне Кокпектинского) района, ученого-филолога, писателя Аслана Жамелулы Жаксылыкова (1954) |
| 12 апреля |
120 лет со дня рождения уроженца Павлодарского уезда Семипалатинской области, геолога, первого академика КазССР Каныша Имантаевича Сатпаева (1899–1964) |
| 16 апреля |
105 лет со дня рождения Героя Советского Союза Степана Филипповича Бурлаченко (1914-1989) |
| 20 апреля |
80 лет со дня преобразования рабочего поселка Аягуз в город Аягуз (ныне Аягоз Аягозского района Восточно-Казахстанской области) (1939) |
| 24 апреля |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Владимира Алексеевича Засядко(1919-1944) |
| 25 апреля |
105 лет со дня рождения уроженца г. Семипалатинска, доктора геолого-минералогических наук, профессора, Заслуженного деятеля науки КазахстанаГермана Борисовича Жилинского (1914-1990) |
| 29 апреля |
65 лет со дня рождения уроженца Зайсанского района, поэта Улугбека Есдаулетова (1954) |
| апрель |
110 лет со дня рождения Героя Советского Союза Тимофея Сергеевича Вербицкого (1909-1944) |
| апрель |
40 лет со дня организации туристического маршртута по памятным местам поэта Абая Кунанбаева (1845-1904) и писателя Мухтара Ауэзова (1897-1961) (1979) |
| МАЙ | |
| 10 мая |
90 лет назад введен в эксплуатацию железнодорожный мост через реку Иртыш в Семипалатинске (1929) |
| 10 мая |
85 лет со дня открытия Казахского музыкально-драматического театра им. Абая в Семипалатинске (1934) |
| 10 мая (11 мая) | 115 лет со дня рождения ученого, основоположника национальной школы этнографии и археологии, востоковеда, литературоведа, искусствоведа, уроженца аула № 2 Баянаульского уезда Семипалатинской области, Степного генерал-губернаторства (Российская империя) (ныне территория Павлодарской области) Алькея Хакановича Маргулана (1904-1985) |
| 11 мая |
50 лет со дня рождения спортивного журналиста, комментатор и корреспондент «Хабар-24», уроженца Маканчинского района (ныне Урджарского района Восточно-Казахстанской области) Амангельды Муатканулы Сейтханова (1969) |
| 15 мая |
95 лет со дня рождения Героя Советского Союза Айткеша Абаевича Ибраева(1924-1944) |
| 15 мая |
115 лет со дня рождения поэта-песенника, члена Союза журналистов СССР Федора Михайловича Карбушева (1904-1984) |
| 15 мая |
110 лет со дня рождения полного Кавалера орденов Солдатской Славы, общественного деятеля, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Павла Сергеевича Синенко (1909-1985) |
| 15 мая |
45 лет со дня рождения поэт, член Союза Писателей Казахстана, уроженца с. Карабута Урджарского района Семипалатинской (ныне Восточно-Казахстанской) области Бериккажыулы Даурена (1974) |
| 19 мая |
165 лет со дня образования Семипалатинской области (1854) |
| 20 мая |
95 лет со дня рождения уроженца Абайского района, участника Великой Отечественной войны, директора Республиканского литературно-мемориального музея им. Абая (1974-1984), писателя Кашафа Туганбаева (1924-1991) |
| 25 мая |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Григория Ивановича Вахонина (1919-1973) |
| 25 мая |
40 лет со дня присвоения Восточно-Казахстанской филармонии (г. Семей) имени певца Амре Кашаубаева(1979) |
| 25 мая |
70 лет со дня рождения поэта, певца, искусствоведа, культуролога, уроженца Урджарского района Кусмиля Нуркасыма (1949) |
| 29 мая |
105 лет со дня рождения педагога, заслуженного учителя Казахской ССР, Героя Социалистического Труда Жакии Чайжунусова (1914-1983) |
| ИЮНЬ | |
| 1 июня | 90 лет со дня основания газеты «Горняк в соревновании» (ныне ТОО «Газета «Лениногорская правда» (1929) |
| 6 июня |
220 лет со дня рождения русского поэта и писателя Александра Сергеевича Пушкина (1799-1837) |
| 7 июня |
90 лет со дня рождения уроженца Шемонаихинского района Героя Социалистического труда Михайленко Василия Ивановича (1929) |
| 10 июня |
90 лет со дня рождения уроженца Аксуатского (ныне Тарбагатайского) района, писателя, публициста, переводчика Нургазы Шакеева (1929-2008) |
| 10 июня |
50 лет со дня рождения поэта, кандидата филологических наук, уроженца Аксуатского района (ныне Тарбагатайский район Восточно-Казахстанской области) Серика Еликбаева (1969) |
| 13 июня |
70 лет со дня рождения уроженца Жанасемейского района, журналиста, поэта Александра Шмидта (1949) |
| 14 июня |
80 лет со дня рождения уроженца Шемонаихинского района, кандидата исторических наук, краеведа Ивана Дмитриевича Никифорова (1939) |
| 18 июня |
80 лет со дня рождения уроженца Чубартауского (ныне Аягозского) района, писателя, переводчика Тулека Тлеуханова (1939) |
| 24 июня |
95 лет со дня рождения участника Великой Отечественной войны, журналиста, поэта, переводчика, президента Международного фронтового клуба им. газеты "Казахстанская правда", его детство и юность прошли в г. Аягоз Восточно-Казахстанской области, Леонида Васильевича Скалковского (1924-2012) |
| 25 июня |
80 лет со дня рождения уроженца г. Семипалатинска, ректора УК СДИ (1986-2000), доктора экономических наук, члена многих Академий, вошедшего в книгу "Выдающиеся люди XXІ века", Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Юрия Васильевича Баталова (1939) |
| 25 июня |
40 лет со дня рождения уроженца Шемонаихинского района Амерханова Руслана Айткалиевича, кандидата юридических наук, заведующего кафедрой уголовно-правовых дисциплин Казахской академии труда и социальных отношений (1979) |
| 26 июня |
90 лет дня рождения почетного гражданина Шемонаихинского района самодеятельного художника Козлова Аркадия Гавриловича (1929). |
| 29-30 июня |
100 лет назад в ночь на 30 июня в Усть-Каменогорске произошло восстание против "белого" режима. Восстание было подавлено (1919) |
| ИЮЛЬ | |
| 3 июля |
40 лет со дня рождения певицы, домбристки , уроженки Аксуатского района (ныне Тарбагатайский район Восточно-Казахстанской области) Гульданы Ногайбаевой (1979) |
| 6 июля |
115 лет со дня смерти казахского поэта, просветителя и философа, основоположника новой казахской национальной письменной литературы и казахского литературного языка Абая Кунанбаева (1845-1904) |
| 5 июля |
80 лет со дня рождения уроженца Усть-Каменогорска, ученого-биолога, члена Союза писателей СССР и Казахстана, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска, писателя Бориса Васильевича Щербакова (1939) |
| 12 июля |
115 лет со дня рождения государственного деятеля, министра цветной металлургии СССР, внесшего вклад в развитие Восточно-Казахстанской области, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Петра Фадеевича Ломако (1904-1990) |
| 16 июля |
75 лет со дня рождения Президента Казахского головного института «Казгипроцветмет», Заслуженного строителя Казахстана, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Токана Жакияновича Чайжунусова (1944) |
| 18 июля |
со дня рождения уроженца г. Семипалатинска (Семей), участника Великой Отечественной войны, писателя Валентина Филатова (1924) |
| 20 июля |
70 лет с начала деятельности Научно-исследовательского горно-металлургического института АН КазССР в г. Усть-Каменогорске (ныне Алтайский геолого-экологический институт) (1949) |
| 20 июля |
75 лет со дня рождения уроженца Шемонаихинского района, члена Союза художников СССР и Союза художников Казахстана, участника международных, всесоюзных, республиканских, областных выставок Бориса Филипповича Морозова (1944) |
| 28 июля |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Бориса Тимофеевича Павлова (1919-2002) |
| 28 июля |
95 лет со дня рождения участника Великой Отечественной войны, журналиста ВК областной газеты «Знамя коммунизма» (ныне «Рудный Алтай»), журналов «Простор», «Партийная жизнь Казахстана», писателя, переводчика Юрия Евгеньевича Ильяшенко (1924-1997) |
| АВГУСТ | |
| 6 августа |
95 лет со дня рождения уроженца Чубартауского (ныне Аягозского) района, участника Великой Отечественной войны, ученого-филолога, литературоведа, писателя, кавалера ордена «Құрмет» Хасена Адибаева (1924-2012) |
| 9 августа |
110 лет со дня рождения уроженца Усть-Каменогорского уезда, участника Великой Отечественной войны, журналиста, писателя, переводчика Павла Николаевича Кузнецова (1909-1967) |
| 13 августа |
90 лет со дня сдачи в эксплуатацию Семипалатинского кожевенного завода (ныне Семипалатинский кожевенно-меховой комбинат) (1929) |
| 15 августа |
105 лет со дня рождения государственного, партийного деятеля, Первого секретаря ВК областного комитета Компартии Казахстана (1969-1983) Александра Константиновича Протозанова (1914-2006) |
| 15 августа |
95 лет со дня переименования города Алаш в Жана-Семей (1924) |
| 20 августа |
130 лет со дня рождения участника установления советской власти вАягозском районе комиссара Сабыржана Габбасова (1889-1918) |
| 22 августа |
115 лет со дня рождения Героя Советского Союза Петра Антоновича Плешкова(1904-1961) |
| 29 агуста |
70 лет с момента первого испытания ядерного оружия на Семипалатинском ядерном полигоне (1949) |
| СЕНТЯБРЬ | |
| 3 сентября |
90 лет со дня рождения уроженца Уланского района, ученого-литературоведа, писателя, члена Союза писателей Казахстана Шарияздана Елеукенова (1929) |
| 12 сентября |
85 лет со дня рождения уроженца Жарминского района, первого в Казахстане мастера спорта по вольной борьбе Кабдена Рахманкуловича Байдосова (1934-1997) |
| 12 сентября |
90 лет со дня рождения вице-президента Федерации гиревого спорта и армрестлинга Республики Казахстан (1992), судьи Всесоюзной категории по фехтованию (1980), судьи республиканской категории по гиревому спорту (1991), зав. кафедрой факультета физвоспитания Усть-Каменогорского педагогического института (1956-1978) Александра Александровича Долгих (1929-1999) |
| 13 сентября |
95 лет со дня рождения Героя Советского Союза Владимира Алексеевича Колесникова (1924-2003) |
| 19 сентября |
30 лет назад на Семипалатинском полигоне осуществлен последний ядерный взрыв (1989) |
| 29 сентября |
65 лет со дня рождения писателя, уроженца Шемонаихинского района Полякова Владимира Борисовича(1954) |
| ОКТЯБРЬ | |
| 14 октября |
55 лет со дня рождения уроженки Урджарского района, писательницы Розы Мукановой (1964) |
| 14 октября |
45 лет со дня рождения журналиста, поэта, уроженца Аягозского района Талгата Ешенулы (1974). |
| 20 октября |
95 лет со дня рождения уроженки Абайского района, писательницы Кулиман Жунусовой (К. Амреновой) (1924-1999) |
| 23 октября |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Ивана Игнатьевича Суптеля(1919-1975) |
| 26 октября |
105 со дня открытия женской гимназии в Усть-Каменогорске(1914) |
| 28 октября |
60 лет со дня рождения математика, музыканта, композитора, уроженца г. Усть-Каменогорск, Николая Тепфера (1959) |
| 31 октября |
85 лет со дня рождения уроженца Усть-Каменогорска, заведующего архивным отделом ВК облисполкома (1965-1988), члена Союза писателей СССР, писателя-краеведа Станислава Евгеньевича Черных (1934-1991) |
| октябрь |
85 лет со дня основания Педагогического института в Семипалатинске (ныне одно из подразделений Университета Шакарима) (1934) |
| НОЯБРЬ | |
| 5 ноября |
135 лет со дня рождения уроженца Павлодарского уезда Семипалатинской области, этнографа, писателя Александра Ефремовича Новоселова (1884-1918) |
| 5 ноября |
85 лет со дня ввода в эксплуатацию мясоконсервного комбината в Семипалатинске (1934) |
| 6 ноября |
90 лет со дня рождения уроженца Катон-Карагайского района литературоведа, переводчика Баламера Сахариева (1929-1979) |
| 6 ноября |
60 лет со дня пуска первого трамвая в Усть-Каменогорске (1959) |
| 14 ноября |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Георгия Тимофеевича Рыжова (1919-1997) |
| 15 ноября |
130 лет со дня рождения режиссера, Заслуженного артиста Казахстана (1946), худ. руководителя, главного режиссера Семипалатинского областного театра музыкальной драмы (1940-1954) (ныне ВК областной государственный казахский музыкально-драматический театр им. Абая г. Семей) Леонта Владимировича Леонова-Вендровского (1889-1954) |
| 22 ноября |
110 лет со дня рождения участника Великой Отечественной войны, члена усть-каменогорского литературного объединения «Звено Алтая», члена Союза журналистов СССР Александра Андреевича Афанасьева (1909) |
| 24 ноября |
100 лет со дня рождения Героя Советского Союза Андрея Васильевича Сумина(1919-1986) |
| 27 ноября |
70 лет со дня рождения уроженца Зайсанского района, журналиста, переводчика Заманбека Абдешева (1949) |
| 27 ноября |
70 лет со дня рождения уроженца г. Усть-Каменогорска, поэта Валентина Алексеевича Балмочных (1949) |
| 30 ноября |
105 лет со дня рождения доктора геолого-минералогических наук (1950), Академика НАН РК (1972), Заслуженного деятеля науки Казахстана, автора научных работ по геологии и металлогении Центрального и Восточного Казахстана Григория Никифоровича Щербы (1914-2001) |
| ноябрь |
95 лет со дня рождения уроженца Бескарагайского района, переводчика, автора либретто к операм Е. Брусиловского, поэта Михаила Даниловича Балыкина(1924-2000) |
| ДЕКАБРЬ | |
| 2 декабря |
100 лет назад в г. Семипалатинске (ныне Семей) вышел первый номер газеты "Знамя борьбы и труда" как орган Военно-Революционного штаба (1919) |
| 4 декабря | 100 лет со дня выхода в свет первого номера газеты «Қазақ тілі»(1919) |
| 8 декабря |
45 лет со дня рождения поэта, айтыскера, уроженца Аягозского района Серикзата Дуйсенгазина (1974) |
| 11 декабря |
100 лет со дня рождения музыкаведа, певицы, уроженки г. Семипалатинск (ныне Семей Восточно-Казахстанской области) Талиги Бекхожиной (1919) |
| 13 декабря |
135 лет со дня рождения участника Гражданской войны (1917-1922) в Восточном Казахстане, Почетного гражданина г. Усть-Каменогорска Ивана Петровича Данилова (1884-1975) |
| 16 декабря |
90 лет со дня рождения уроженки г. Семей, народной артистки СССР Бибигуль Тулегеновой (1929) |
| 16 декабря |
95 лет со дня рождения Героя Советского Союза Гаврила Дмитриевича Будника (1924-2001) |
| 17 декабря |
105 лет со дня рождения Героя Советского Союза Александра Анфиногеновича Бурнашова (1914-1974) |
| 18 декабря |
90 лет со дня рождения уроженца Уланского района, журналиста, писателя-краеведа Елтая Катпановича Турлыбаева (Елтай Елгон) (1929-2011) |
| 20 декабря |
80 лет со дня рождения уроженца Тарбагатайского района, Почетного гражданина Тарбагатайского района, поэта Хамита Балшабекова (1939-2007) |
| 20 декабря |
85 лет со дня рождения поэта, журналиста Акылбека Манабаева (1934-1984) |
| 21 декабря |
105 лет со дня рождения, заслуженного артиста Казахской ССР, артиста ВК областного драматического театра им. Джамбула Ивана Афанасьевича Крючкова (1914-1985) |
| 23 декабря |
110 лет со дня рождения уроженца г. Зайсан, поэта, переводчика Павла Николаевича Васильева(1909-1937) |
| 24 декабря |
75 лет первой постановке на сцене Казахского академического театра оперы и балета им. Абая оперы «Абай» (либретто М. О. Ауэзова, муз. А. Жубанова и Л. Хамиди, реж. К. Жандарбеков) (1944) |
| 24 декабря |
90 лет со дня рождения первого дипломата-казаха, общественного деятеля, уроженца Абайского района Самата Слямбековича Сундетбаева (1929-1967) |
| 28 декабря |
85 лет со дня рождения уроженца Урджарского района, литературоведа, автора более 10 монографий и около 200 научных статей Малтыкбая Абишулы Караева (1934-1998) |
| 28 декабря |
85 лет со дня рождения уроженца г. Семей, писателя-натуралиста, краеведа, фотокорреспондента Александра Григорьевича Лухтанова (1934) |
Знаменательные и памятные даты, число и месяц которых не установлены
| 320 лет |
со дня рождения легендарного бия из рода Найман, акына Байгара Куттыбайулы(1699-1775) |
| 280 лет |
со дня рождения знаменитого Байготан бия из племени Жастабан Керей (1739-1834) |
| 270 лет |
со дня открытия Николаевского и Таловского рудных месторождений. (1749) |
| 230 лет |
со дня рождения декабриста, отбывавшего ссылку в Сибири, в том числе в Усть-Каменогорской крепости (1827-1830), участника экспедиции А. Гумбольдта по Западной Сибири (1829) Степана Михайловича Семенова (1789-1852) |
| 215 лет |
со дня рождения видного казахского общественного деятеля, отца Абая - Кунанбая Оскенбайулы (1804-1886) |
| 170 лет |
со дня рождения военного, мыслителя, переводчика, поэта, брата Абая Кунанбаева Халилуллы Оскенбая (1849-1870) |
| 165 лет | со дня прибытия Ф. М. Достоевского в ссылку в г. Семипалатинск (Семей) (февраль 1854 - 2 июля 1859) (1854) |
| 160 лет |
со дня рождения политического ссыльного, городского старосты г. Усть-Каменогорска Ореста Федоровича Костюрина (1859-1919) |
| 155 лет |
со дня рождения политического ссыльного, исследователя Восточного Казахстана, учредителя Семипалатинского подотдела Николая Яковлевича Коншина (1864–1937) |
| 150 лет |
со дня рождения пчеловода, создателя рамочного улья-лежака «Алтаец» Терентия Дмитриевича Копырина (1869-1955) |
| 145 лет |
со дня открытия в Усть-Каменогорске интерната для казахских мальчиков, преобразованных в 1885 г. в сельскохозяйственные школы (1874) |
| 140 лет |
со дня рождения юриста, общественного деятеля, публициста, участника движения «Алаш» Раимжана Марсековича Марсекова (1879-[1937]) |
| 140 лет |
со дня рождения уроженца Тарбагатайского района, поэта, сказителя Ержана Ахметова (1879-1967) |
| 135 лет |
со дня рождения пропагандиста наследия Абая, абаеведа Мекайыла Абайұлы (1884-1931) |
| 135 лет |
со дня рождения уроженца Абайского района, журналиста, писателя Таира Жомартбаева (1884-1937) |
| 130 лет |
со дня рождения уроженца Баян-Аульского района Семипалатинской области, литературоведа, писателя, переводчика, публициста, драматурга, окончившего Семипалатинскую учительскую семинарию (1919), его творчество тесно связано с г. Семипалатинском, Жусупбека Аймауытова (1889-1931) |
| 125 лет |
со дня рождения уроженца Абайского района, поэта Есентая Бердина (1894-1967) |
| 125 лет |
со дня рождения уроженца Семипалатинской губернии, журналиста, поэта, переводчика, члена ассоциации казахских пролетарских писателей Сабита Донентаева (1894-1933) |
| 120 лет |
с момента открытие сельского и начального училища в Шемонаихе (1899) |
| 115 лет |
со дня рождения актера, Народного артиста Казахстана (1955), его творческая биография началась в г. Усть-Каменогорске (1936), Павла Осиповича Кайрова (1904-1962) |
| 110 лет |
со дня выхода первого сборника "Стихи казахского поэта Ибрагима Кунанбаева" в Санкт-Петербурге в типографии Илияса Бораганского (1909) |
| 110 лет |
со дня рождения Героя Советского Союза Андрея Даниловича Семенова (1909-1943) |
| 110 лет |
со дня рождения уроженки Шемонаихинского района Героя Социалистического трудаКоцубеевой Аксиньи Филипповны (1909) |
| 110 лет |
со дня рождения журналиста газеты «Семей таны», поэта Каирлыкана Еркебаева(1909-1943) |
| 110 лет |
со дня рождения уроженца г. Усть-Каменогорска, пейзажиста, портретиста, художника театра и кино, члена Союза художников Казахстана Загрутдина Сагадиевича Назырова (1909 -1989) |
| 110 лет |
со дня рождения ученого, археолога, исследователя Восточного Казахстана, автора монографий “Восточный Казахстан в эпоху бронзы”, “Древняя металлургия и горное дело Западного Алтая”, «Загадка золотого кургана» Сергея Сергеевича Черникова(1909-1976) |
| 105 лет |
со дня рождения Героя Социалистического Труда, лесоруба г. Зыряновска Туруспека Ахметова (1914) |
| 105 лет |
со дня рождения геолога, академика АН КазССР (1972), Заслуженного деятеля науки КазССР (1971), проводившего научные исследования по геологии и металлогении Каратау, Рудного Алтая, Чингиз-Тарбагатайской структурно-металлогенической зоны Арыктая Каюповича Каюпова (1914-1993) |
| 105 лет |
со дня рождения Героя Советского Союза Аркадия Петровича Кукина (1914-1944) |
| 105 лет |
со дня рождения Героя Советского Союза Германа Алексеевича Молодова (1914-1945) |
| 100 лет |
со времени организации первого Алтайского полка партизанского отряда «Красные горные орлы» под командованием Никиты Ивановича Тимофеева (осень, 1919) |
| 100 лет |
со дня рождения Героя Советского Союза Григория Федосеевича Иванова (1919-1945) |
| 95 лет |
со дня рождения уроженца Абайского района, первого профессионального казахского скрипача, одного из основателей скрипичной школы Казахстана Айткеша Толганбаева (1924-1994) |
| 95 лет |
со дня проведения первого публичного конкурса поэтов и композиторов в Семипалатинске (1924) |
| 95 лет |
со дня рождения Героя Советского Союза Клима Тимофеевича Клиновицкого (1924 -1944) |
| 95 лет |
со дня появления первой городской телефонной линии в Усть-Каменогорске, соединившей радиостанцию Народного комиссариата связи и городской Совет (1924) |
| 90 лет |
со дня основания АО «Адиль» (ранее Усть-Каменогорский спиртоводочный завод) (1929) |
| 90 лет |
с года "сплошной" коллективизации в СССР, в том числе и в Восточном Казахстане, которая привела к одной из страшных трагедий в истории казахского народа (1929) |
| 90 лет |
со дня основания Семипалатинского автодорожного техникума (ныне колледж транспорта) (1929) |
| 90 лет |
со дня рождения поэта Мырзахана Абжанова (1929-1976) |
| 85 лет |
со дня открытия Жарминской районной библиотеки (1934) |
| 85 лет |
с момента, когда для помощи в организации уборки хлеба в республику прибыл Сергей Киров. Три дня он посвятил Восточному Казахстану, побывал во многих деревнях. После его гибели Большую улицу переименовали в улицу им. Кирова. Памятником истории считается старинное двухэтажное здание бывшего облисполкома, с балкона которого в 1934 г. выступал С. М. Киров (1934). |
| 80 лет |
с момента, когда г. Усть-Каменогорске в областной библиотеке им. А. С. Пушкина было выделено структурное подразделение с отдельным помещением для обслуживания читателей-детей (1939). Вскоре оно получило самостоятельность и до 1959 г. существовало как «Городская детская библиотека №1». В 1959 г. эта библиотека получила статус областной детской библиотеки. |
| 80 лет |
с момента, когда город Усть-Каменогорск получил статус областного центра Восточно-Казахстанской области (1939). |
| 70 лет |
с года образования Ульбинского металлургического завода и сдачи первой продукции на склад — оксалат тория (1949). |
| 65 лет |
с момента подписания Советом Министров СССР распоряжения о начале строительства Усть- Каменогорского титано-магниевого комбината(1954). |
| 65 лет |
с момента, когда на Ульбинском металлургическом заводе создано урановое производство (1954). |
| 60 лет |
со дня выдачи первой продукции Усть-Каменогорского конденсаторного завода(1959) |
| 60 лет |
с момента присваивания детской библиотеки Усть-Каменогорска статуса областной (ныне ВК детско-юношеская библиотека) (1959) |
| 60 лет |
с момента, когда в г. Усть-Каменогорске построили Дом Связи (ноябрь,1959). |
| 55 лет |
со дня получения первой продукции Усть-Каменогорского цементного завода (1964) |
| 50 лет |
с момента введения в эксплуатацию Восточно-Казахстанского Медно-Химического Комбината (1964). |
| 45 лет |
с момента создания на Ульбинском метелларгическом заводе производства сверхпроводящих материалов (1974). |
| 25 лет | 28 марта 20 лет (1994) со дня подписания Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Российской Федерации по демонтажу ядерного устройства, заложенного на Семипалатинском испытательном ядерном полигоне до его закрытия (Ф.10. Оп.1пр. Д.407. Лл.27-28.) (1994) |
| 20 лет | с момента, когда хоккейная сборная Казахстана, сформированная почти полностью из игроков усть-каменогорского "Торпедо", стала чемпионом зимних Азиатских игр (1999). |
Знаменательные даты создания произведений
130 лет циклу любовных стихотворений Абая(1889)
105 лет роману С. Торайгырова « Камар-Слу» (1914)
100 лет поэме С. Торайгырова «Бедняк» (1919) (опубликована в 1922 г.)
90 лет рассказу М. Ауэзова «Серый лютый» (1929)
110 лет первому сборнику стихотворений Абая (1909)
80 лет трагедии Г. Мусрепова «Козы-Корпеш и Баян-слу» (1939)
80 лет книге А.М. Волкова «Волшебник Изумрудного города» (1939)
75 лет поэме С. Бегалина «Месть орла» (1944)
60 лет присуждения Мухтару Ауэзову Ленинской премии за роман-эпопею «Путь Абая» (1959)
60 лет роману К.Оразалина «Белая равнина» (1959)
55 лет книге К. Кайсенова «Партизанской тропой» (1964)
80 лет книге А.М. Волкова «Семь подземных королей» (1939)
40 лет роману М. Кабанбаева «Горький вкус» (1979)
4 декабря 100 лет назад в Семипалатинске увидел свет первый номер газеты «Қазақ тілі» (http://qasym.kz/kazak-tili-gazetinin-zhanashyldyk-sipaty/)(«Казахский язык»)(1919)
Борлы — это место, где родился 28 сентября 1897 года великий писатель и ученый Мухтар Ауэзов.
Безмерно радостный, Ауэз первым делом отправился в аул Абая сообщить о рождении внука и просить суинши. Эту радость два аула праздновали вместе. В доме, который ныне стал музеем, прошли детские и юношеские годы Мухтара. Сюда он привел свою невесту Райхан. Здесь родились его дети Муглима и Чокан. Здесь написаны первые рассказы и пьесы "Енлик— Кебек", "Байбише—токал", "На могиле Сыбана". Истории, услышанные от деда Ауэза, от бабушки Динасыл в детские годы, легли в основу сюжетов эпопеи "Путь Абая". На близлежащих холмах Борлы похоронены его отец Омархан, мать Нуржамал, бабушка Динасыл, старший брат Касымбек и другие родственники Мухтара. А вот дед Ауэз похоронен рядом с Кунанбаем, ведь при жизни они всегда были вместе.
По соседству с Борлы расположены поселки Аралтобе, Тышкан, Байгабыл. На Аралтобе зимовал Абай, в Тышкане — Акылбай, в Байгабыле — Магауия. Все трое занимались наукой и поэзией и потому жили неподалеку от города.
Источник:
|
|
|
