kl kz



>
Как лечить гастрит быстро. Как лечить гастрит желудка дома. Как лечить гастрит народными средствами. Лечение и профилактика кариеса. Быстрая профилактика кариеса зубов. Профилактика кариеса у взрослых. Питание во время беременности. Какое правильное питание во время беременности. Режим питания во время беременности. Почки симптомы болезни. Главные признаки болезни почек. Питание при болезни почек. Как доставить удовольствие девушке. Как доставить девушке больше удовольствия днем. Как доставить максимум удовольствия девушке. Грудные мышцы в домашних условиях. Быстрые домашние упражнения для грудных мышц. Тренировка грудных мышц. Йога для начинающих видео. Качественная йога для беременных. Уроки йоги для начинающих. Народное лечение простата. Главные средства лечения аденомы простаты. Лечение простатита и аденомы простаты.
Аудан паспорттары
Шемонаиха ауданы
Шығыс Қазақстан облысы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Ұлан ауданы
Өңірлік мерзімді басылымдар
Шығыс Қазақстан Интернетте
Қала мен аудан әкімшіліктері
Мәдениеті мен өнері
Облыс басқармалары
ШҚО жұмыс орындары
Солдатты қалай іздеу керек?
Туристерге
Тарих беттерінен
Ескерткіштер
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Маңызды оқиғалар
ШҚО ауылдарының тарихы
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
Тәуелсіздік хроникасы
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Абылайкит
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2024
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Сұрапыл жылдар хроникасы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Бейнетоптама
Мультимедиялық топтама
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Виртуалды көрмелер
#Әуезов125

Қазақстан - Ұлы Дала Елі

ulydala ru

   Қазақтың ғаламат кесек жазушыларының бірі Тәкен Әлімқұловтың «Жұмбақ жан»дейтұғын Абай әлемін ажарлаған керемет роман-эссесі бар. Абай әлеміне бойлағысы келген қандай да бір жан болса туындыны қайталап бір оқып шықсын! Сол Тәкен ағамыздың сөздерімен айшықтасақ ,Абай мыңнан, миллионнан озып шыққан тұлпар. Абайлар жүз жылда, мың жылда бір-ақ  туады.Табиғаттың сыйлығы,тәңірдің төрелігі ретінде,қуаты қашпайтын, көкейтесті мұра қалдырды. Абай таудай тұлға. Абай сахарадай шежіре.Абай-сегіз қырлы, бір сырлы суреткер. Өз өмірінің жалғасын тозбас  томдардан таба білген байырғы гений. Өмір жолына, әдеби мұрасына қанша үңілсең жалықтырмайтын шипалы жұмбақ. «Шынын айтпай сырын айтатын» сұмдық сыпайы. Жалғыз жібектің жүздеген  түйіні Абайдан табылады. Шебер қол,сезімтал жүрек, милы парасат таңдайтын түйіндер-сансыз ұрпақтың үлесі.

   Біз сөз етпек кітап сырын осы жолдарды оқып барып жақсы түсінесіз. Бағасын сонда жетік бересіз.  Бұл қазақтың маңдайына біткен  мықты абайтанушыларды саусақпен-ақ  санамалап шығуға болады. Ал Абай шығармашылығын, Абай маңы әлемін сөзжұмбақ  дейтін құдіретті бейнесөзге айналдырған жалғыз ғана қазақ бар біздіңше.Ол сирек кездесер талантты сөзжұмбақшы, қаламгер Қалибек Алтыбаев.

   Қал-ағаңның 2014 жылы шыққан, 2 бөлімнен тұратын «Абай әлемі» кітабы авторды осы өнердің ұшар биігіне шығарған өте тың туынды деуге әбден лайық. Қараңыз:тек Абай шығармаларына арналған 1-бөлімінде ғана 49 сан сөз, 21 матау сөз,19  тізбе сөз,4-бағдар сөз берілген. Ал екінші бөлімінде заманның заңғар жазушысы  М.Әуезовтың «Абай жолы»  роман-эпопеясы бойынша құрастырылған түрлі тәсілдегі 57 сөзжұмбақ бар.

Сөзжұмбақтың күші неде? Шешуінің ойда көпке дейін сақталып қалатындығында.Сөзжұмбақ - оқыған-тоқығаныныңды  санаңда бекітетін құрал.

Ұлы Абайдың айтқанындай:

Ақылмен ойлап білген сөз

Бойыңа жұқпас сырғанар.

Ынталы жүрек  білген сөз,

Бар тамырды қуалар.

  Міне, солай демекші, Қалекең ағамыз бүкіл ғұмырын   әлемнің СӨЗЖҰМБАҒЫ оқыған адамның бар жүйке –тамырын қуалап,кез-келген оқырманға Абай әлемінің  қат-қатпар қыр-сырын ашып беретін  ғажап мектеп екені даусыз.Тағы бір еске салып өтелік, Қалибек Алтыбаев - қазақтың танымал сөзжұмбақшысы. Бұған дейін де жарық көрген «Сан сұраққа саяхат» (1993), «Абайдың алып айдынынан» (2001), «Шырағың мәнгі сөнбесін»  (2003), «Үш кемелдің шалқарынан» (2011),  «Абайды оқы ойлан тап» (2012). т.б. сөзжұмбақ-кітаптардың сол секілді «Зайсан өрнектері» (2000) «Сыныптай сырғыған жылдарым» (2003), «Атамекен Зайсан» (2006) және  тағы басқа да бірнеше кітаптардың авторы.

   Қал-ағаның жоғарыда аталған кітаптарының басым бөлігі сөзжұмбақтардан тұрады. Және де анау-мынау  емес, ұлы Абай, Шәкәрім,Әуезовтың алып айдынын арқау еткен сөзжұмбақтар дүниесі. Ал енді үш алып-Абай, Шәкәрім,Мұхтар тақырыбына қалай келді, соған бірер сөзбен тоқтала кеткен жөн.

   Қалибек  Сауыр тауындағы Сайқан қыстағында Керей Жәдіктің ішіндегі атақты Толған бидің үйінде дүние есігін ашқан. Бала кезінен көгілдір Зайсан өңірінің тау- тасында, сай-саласында мал бақты.Таңертең қой соңынан аттанғанда қап-қалың роман-кітаптарды қойнына қыстырып ала кетеді. Кешке қарай малдан қайтқанша әлгі қалың кітапты  оқып бітіріп тастайды. Ол аз болғандай,түнгі 11-12 ге дейін Қызыл отаудың ішінде газет-журналдарды ақтарады.

   Содан бастап бойында кроссвордқа деген құштарлық пайда болды. 1960жылы облыстық газетке ең алғашқы сөзжұмбағы шықты. Одан кейінгі екі жылда «Қазақ каленьдарында » жарияланды. Міне, содан бері  осы сөзжұмбақ өнері саласында қажымай –талмай ізденіп келеді. Ол Абайды, дұрысы, «Абай жолын »12 жасынан бастап оқыды. Абайдың айналасындағы адамдардың тіршілігі балалық шағынан қызықтыра бастады десе,артық айтқандық болмас. Содан бері Абайдан қол үзбеді. Содан бері ұлы Абай тақырыбынан айнымады. Абай шалқарын игеруге осылай үлес қосайын деген баяғыдағы ойын жалғастырып келе жатыр. Абайдың ақын шәкірттерінің өзі үлкен  бір шоғыр жұлдыз ғой, ол тақырыпты да сөзжұмбаққа түсіруде. Кезіндегі алып мемлекет- Кеңес Одағында Тарас Шевченкоға, Лермонтовқа, Абайға, Пушкинге арналып шыққан жеке библиографиялық энциклопедиялық кітаптар болды. Бірақ жеке адамға арнап жазылған сөзжұмбақ кітабы болған жоқ. Ал Қалибек Алтыбайдың сөзжұмбақтар кітабы - әлем оқырманын Абай әлемімен қауыштырудың ғажайып мектебі! Ендеше, осындай таңғажайып терең, ғұлама еңбекті бағасын беретін кез әлдеқашан  жеткен  деген ойдамыз.

                                    С.Төлеуов.

Семей қ.,

                                               Ертіс өңірі, 2016. - 13сәуір.

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2024
Besucherzahler
счетчик посещений