kl kz



>
Как лечить гастрит быстро. Как лечить гастрит желудка дома. Как лечить гастрит народными средствами. Лечение и профилактика кариеса. Быстрая профилактика кариеса зубов. Профилактика кариеса у взрослых. Питание во время беременности. Какое правильное питание во время беременности. Режим питания во время беременности. Почки симптомы болезни. Главные признаки болезни почек. Питание при болезни почек. Как доставить удовольствие девушке. Как доставить девушке больше удовольствия днем. Как доставить максимум удовольствия девушке. Грудные мышцы в домашних условиях. Быстрые домашние упражнения для грудных мышц. Тренировка грудных мышц. Йога для начинающих видео. Качественная йога для беременных. Уроки йоги для начинающих. Народное лечение простата. Главные средства лечения аденомы простаты. Лечение простатита и аденомы простаты.
Аудан паспорттары
Шемонаиха ауданы
Шығыс Қазақстан облысы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Ұлан ауданы
Өңірлік мерзімді басылымдар
Шығыс Қазақстан Интернетте
Қала мен аудан әкімшіліктері
Мәдениеті мен өнері
Облыс басқармалары
ШҚО жұмыс орындары
Солдатты қалай іздеу керек?
Туристерге
Тарих беттерінен
Ескерткіштер
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Маңызды оқиғалар
ШҚО ауылдарының тарихы
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
Тәуелсіздік хроникасы
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Абылайкит
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Сұрапыл жылдар хроникасы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Бейнетоптама
Мультимедиялық топтама
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Виртуалды көрмелер
#Әуезов125

Қазақстан - Ұлы Дала Елі

ulydala ru

Күршім ауданы

Өскеменнің ар жағында, Бұқтырманың оңжағында әлемге аян Алтай бар. Сол Алтайдың күнгейінен құбыла жаққа құлай аққан, құлай ағып Ертіс түскен, күр-күр еткен Күршім бар.

Алтай Күршім не заманнан қалың Найман мекені. Сол Алтаймен сол Күршімнің қысы қыспақ, жазы самал, күн жылт етсе төрт түлік мал қарағайлы Қарт Алтайдың, Алтай сынды анасының көкірегін аймаласып, тыраңдасып, мәйек басып, мамырласып жатқаны.

Қарт Алтайдың қақ басында, алақанның аясында, бал татыған айна сулы, түрі де аспан, сыры да аспан, шарап сулы Марқакөлі. Марқакөлді алқалаған, ақ ауылды Алтай елі. Алтай елі- алтай жазы тау еркесі- киік болып, өзге елдерден биік болып, Марқакөлдің самалына сайран етіп жатқаны... .

Жүсіпбек Аймауытов. «Ақбілек» романы, 1928 жыл.

(Алматы, Жібек жолы баспа үйі, 2003 жыл)

 

Қазіргі Шығыс Қазақстан облысың аумағы соңғы жүз жылда талай әкімшілік-аумақтық реформаны бастан өткізді. Алтай-Күршім, Нарым, Бұқтырма уезінің Тимофеев болысының бір бөлігінен, Зайсан уезінің Дарственное, Нарым болыстарынан, Өскемен уезінің Бөкен болыстарының бір бөлігінен 1928 жылы «жинақталып» құралған Күршім ауданы Семей округінің 23 ауданының бірі болып  бекіді.Округтік орталығы Семей қаласы, ал әкімшілік орталығы болып Кұмаш ауылы белгіленді.

Омар болыстың басқаруы кезінде, 1898 жылы Құмаш атты татар саудагері осы жерде дүкендер, қоймалар, саман үйлер салып жаңадан қаланған мекен саудагер атымен «Кумашкино» аталды. Күршім ауылы орналасқан жердің тарихи атауы «Ақарал» (кейбір деректерде Қарашілік).

1965 жылы Құмаш аулы Күршім селосы болып өзгертілді

ҚР Президентінің 1997 жылдың 23 мамырындағы Жарлығымен Марқакөл ауданының жері Күршім ауданымен біріктіріліп,  Күршім ауданы  деп атала бастады. Жер көлемі  23,2 мың шаршы километр.

Әкімшілік орталығы Күршім ауылы облыс орталығынан және ең жақын темір жол станциясы «Защитадан» 218 километр қашықта орналасқан Ауданның аумағы 23,2 шаршы километрге тең. Ауданның әкімшілік-территориялық құрылымы 12 ауылдық округ немесе 61 ауылдық елді мекеннен тұрады. Аудан халқы 40,2 адамды құрайды, тығыздығы – 1 шаршы километрге 1,7 адамнан келеді.

Аудан Шығыс Қазақстан облысының Көкпекті, Катон-Қарағай аудандарымен және Қытай Халық Республикасымен шекараласады. Климаты шұғыл континентті. Қыста аяз 0-ден төмен 50 градусқа дейін жетсе, ал жазда термометр бағанасы, керісінше, 50 градусқа дейін көтеріледі.

Тамылжыған табиғат аң мен құстың, дәрілік шөптер мен ағаш түрлерінің мәңгілік ордасындай Марқакөл туралы аңыз көп. Азу таудан әрі асып, Мәрмәр таудан қиялай өтсеңіз көз жасындай мөлдіреп атақты Марқакөл жатыр. 

1976 жылы Қазақстан Алтайында 71400 га аумақты қамтитын Марқакөл Мемлекеттік қорығы ұйымдастырылды.

·

Күршім өңірі бағзы заманнан бері өмір сүрген көшпелі қауымның ата-мекені болды Археологиялық зерттеулер барысында ауданда 183 археологиялық жәдігер анықталды. Мысалы, Бурабай маңындағы жәдігерлер 54 қорғаннан тұратын, ұзыннан ұзақ созылған қорғандар тобын құрайды, ал Түлкіне шоқысының петроглифтері немесе Нарбота шатқалының, Қалжыр өзені аңғарының, Қарасеңгір тауының петроглифтері тәрізді жартасқа салынған бейнелер 1,5-2 шақырым жерге дейін созылып жатқан көне ата-бабаларымыздың тұрағы екені сөзсіз.

XVIII ғасырда өмір сүрген  Қабанбай, Бөгенбай сияқты батырлардың үзеңгілес досы Көкжарлы Көкжал Барақ батыр , Танаш, Күркебай сияқты ел қорғаған батырлар осы өңірдің тумалары.

 

 

Ұлы Отан соғысында ерекше көзге түсіп, Кеңес Одағы батыры атағын алған Василий  Бунтовских , Павел Журба  есімдері  ел есінде мәңгі сақталмақ.   

Күршім,Марқа өңірі таланттарға бай. Досхан Жолжақсынов,   режиссерлар Марат Сақатов, Тоқтаубек Әлдиев, әртіс Уәйіс Сұлтанғазин, әншілер  Келденбай ӨлмесековДауыл Хайруллин, философ, әдебиеттанушы, сыншы Сәбетқазы Ақатай, ақын А. Егеубаев, жазушы Асқар Алтай, Тұрысбек Сәукетаев, КСРО Халық мұғалімі Қ. Нұрғалиев сияқты жерлестерін мақтан тұтады.

 

Интернет-ресурстар:

Күршім аудын әкімінің ресми сайты

Шығыс Қазақстан облыстық статистика департаментінің сайты

ШҚ басты сайты 

Шығыс Қазақстандағы әдемі көлге саяхат (Марқакөл) 

Библиография:

Шығыс Қазақстан облысы археологиялық ескерткіштерінің тізбесі [Мәтін]. - Өскемен : [б. ж.], 2006. - 264 б.

Боздақтар=Книга памяти [Текст] : 1941-45 ж.Ұлы Отан соғысы жеңісінің 50 жылдығына арналады = Посвящается 50-летию Победы в ВОВ 1941-1945г. / . - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 1998 - Т.3 : Шығыс Қазақстан облысы=Восточно-Казахстанская область. - 728 с. - ISBN 5-89800-106-9. - ISBN 5-89800-063-1 : 250.00 тен.

Кітапбаев Б. Шежіре [Мәтін] / Кітапбаев Б. - Алматы : Қайнар, 1994

Кітапбаев Б. Шежіре [Мәтін]. 2-ші бөлім : Тоғыз таңбалы Найман, 1994. - 275 б.

Ыбыраев Ж. Алтай шұғыласы [Мәтін] / Ыбыраев Ж. - Алматы : Қазақстан, 1976. - 192 б.

Ыбыраев Ж. От жүректі чекистер [Мәтін] / Ыбыраев Ж. - Алматы : Қазақстан, 1978. - 167 б.

Әділет жолында [Мәтін] : Шығыс Қазақстан облысы соттарының құрылғанына 70 жыл / ред. басқарған Б. Д. Мақұлбеков ; ред. В. П. Алексеева. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2009. - 242 б.

Шығыс Қазақстан табиғаты [Фотоальбом] / суретші. Н. Бегун. - Өскемен : Рекламная компания Позитив, 2010. - 139 б

Сәбеков, Асылбек. Атадан ұл туса игі... [Электрондық ресурс] : [Ұзақ жылдар басшылық қызметте болған А. Сәбеков тұтас бір дәуірдің портретін жасауға ұмтылған. Зайсан, Күршім аудандарының өсу- өркендеу жолына тоқталады. ] / А. Сәбеков. - Өскемен : Медиа -Альянс, 2005. - 266 б. с.

Ары қарай...

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2023
Besucherzahler
счетчик посещений