kl kz



>
Хочу продать квартиру. Ипотека можно ли продать квартиру быстро. Можно продать долю в квартире. В каком банке брать ипотеку. Стоит ли брать ипотеку сегодня. На какой срок брать ипотеку. Утепление стен своими руками. Быстрое утепление стен пенопластом своими руками. Технология утепления стен. Ремонт видеокарты ноутбука. Быстрый ремонт видеокарты своими руками. Сколько стоит ремонт видеокарты. В каком банке взять автокредит. Где выгоднее взять автокредит без проблем. Бесплатный сервер wow. Рейтинг серверов wow сайт. Сервера wow mangos. Чертежи самодельных станков. Скачать чертежи станков для холодной ковки. Сверлильный станок чертеж. Договор аренды квартиры. Стоимость аренды квартиры в Москве. Снять в аренду квартиру.
Аудан паспорттары
Шемонаиха ауданы
Шығыс Қазақстан облысы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Ұлан ауданы
Өңірлік мерзімді басылымдар
Шығыс Қазақстан Интернетте
Қала мен аудан әкімшіліктері
Мәдениеті мен өнері
Облыс басқармалары
ШҚО жұмыс орындары
Солдатты қалай іздеу керек?
Туристерге
Тарих беттерінен
Ескерткіштер
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Маңызды оқиғалар
ШҚО ауылдарының тарихы
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
Тәуелсіздік хроникасы
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Абылайкит
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Сұрапыл жылдар хроникасы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Бейнетоптама
Мультимедиялық топтама
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Виртуалды көрмелер
#Әуезов125

Қазақстан - Ұлы Дала Елі

ulydala ru

Алтай ауданы

  

1747 жылы Елизавета императрицасының Жарлығымен барлық Демидов кендерi мен зауыттары оның жеке меншiгiне тартылып алынды да  кен өндiрiле бастады

Зерттелмеген болып  Бұқтырма даласы ғана жатты.
1791 жылы Өскемен қамалынан Бұқтырма кенiне кезектi бергайерлер тобы жөнелтілді. Олардың арасында Зырян кен орнын тұңғыш рет ашқан Зырянов Григорий Григорьевич те болды.

1928 жылы Бұқтырма уезі Зырян болысының біраз жері мен Бұқтырма, Өскемен уезінің біраздаған жерін қосып Зырян ауданы құрылды. Орталығы Зырян селосы болып бекіді. 

1932 жылы Зырян ауданы Шығыс Қазақстан облысының құрамына енді. 1941 жылдан аудан орталығы Зырян селосына қалалық статус берілді.

1957 жылы Зырян ауданы бірінші рет таратылды.  Ал 1963 жылы Зырян селолық аудан ретінде қайта қалпына келтіріліп, 1964 жылы «селолық» деген сөз алынып тасталды. 1965 жылы 10 желтоқсанда аудан екінші мәрте таратылып, 1977 жылы  қайтадан қалпына келтірілді.  Парыгино селосы аудан орталығы болып бекітілді.

1997 жылы Серебрянка ауданын таратып, Зырян ауданы қайтадан іріленді де, аудан орталығы Зырян қаласы болып белгіленді

"Шығыс Қазақстан облысының Зырян ауданы мен Зырян қаласын Алтай ауданы және Шығыс Қазақстан облысының Алтай қаласы деп қайта атау туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2019 жылғы 3 қаңтардағы № 821 Жарлығы бойынша 2019 жылдан бастап Зырян қаласының атауы Алтай қаласы болып өзгертілді.

 

2011 жылдың 1 қаңтарындағы мәліметтер бойынша аудан халқы -75,2 мың адам. Ауданда 2 қала, 14 ауылдық округ, 47 елді мекен бар. 

Аудан  Шығыс Қазақстан облысының солтүстiк -шығысында орналасқан, солтүстiк пен солтүстiк-батыста Риддер қаласының аумағымен, солтүстiк -шығыста және шығыста Ресей федерациясымен (Алтай өлкесi), оңтүстiк-шығыста Катон-Қарағай ауданымен, солтүстiк-батыс шекарасы Ұлан ауданымен, батыста -Глубокий ауданымен шектеседi. Аудан аумағы 10,5 мың шаршы км тең. Климаты шұғыл континенттiк, ортажылдық температурасы 0,3 Цельсии градусы, абсолюттiк максимумы:+40 С, абсолюттiк минимумы-51 С. 

Зырян ауданының табиғаты керемет. Қарағай мен қайың аралас ормандар мен айнадай көлдері, жап-жасыл шабындықтары ерекше көз тартады. Тау шатқалындағы мәңгілік мұздардан бастау алған Чернова, Хамир, Тұрғысын сияқты өзендері бұрқырап-сарқырап келіп кербез Бұқтырмаға құяды.  Жан-жағын тау жоталары қоршаған қазаншұңқырда Зырян қаласы орналасқан.

Зырян ауданы қазба байлықтарына өте бай. Ауданның негізгі экономикасы -өнеркәсіп ошағы, тау-кен байыту кешендері.

Қорғасын, мырыш, мыс, алтын, күмiс және басқа да құнды құрамдас бөлiктерi бар кен орындарымен ғана бай емес, аудан табиғи құрылыс материалдарына - құм-iрi құм қоспасы мен құрылыс құмдарына, кiрпiш саздақтарға да ·бай.

Қазақстандағы ең үлкен кен орындарының бірі – «Казцинк» АҚ құрамындағы Малеев кеніші осы ауданда орналасқан. Малеев кеніші – Зыярн кен байыту кешенінің өзегі. Бұдан бұрындары да байыту кешендері болған, кейбірі жұмыс істеп отыр. Алайда, Малеев кенішінің орны ерекше. ·Табиғат байлығын тиімді пайдалану арқылы ауданда бірегей өнеркәсіптік кешендер құрылған.Солардың бірі Бұқтырма цемент зауыты, Серебрянка ағаш дайындау, ағаш өңдеу өнеркәсіптері.

 zgok012 zement turgusunskay_ges1 turgusun

Аудан көлiгiнiң негiзгi түрлерi: темiр жолы және автомобиль жолы. Қатты жабуымен жалпы пайдалану автомобиль жолдарының ұзындығы 387,5 км ( 2003 жылы 143,5 км иесiз санынан тапсырылды). Бұдан басқа аудан аумағында 191 км ұзындығымен Өскемен-Зырян автожолы, тұйықтама болып саналатын Защита станциясынан  Зырян станциясына дейiнгi темiр жол учаскесi өтедi. Бұқтырма су қоймасында Бұқтырма шлюзы, Бұқтырма кемежайы жұмыс iстейдi.

Ауданда ауылшаруашылығына пайдаланатын жерлердің аздығына қарамастан топырағы құнарлы жерлер ауыл еңбеккерлеріне мол астық жинап алуға септігін тигізеді. Аудан бидай, күнбағыс, жүгеріден мол өнім жинап, асылтұқымды мал өсірумен айналысады. 70 кәсіпорын 172 шаруа қожалықтары, 15,6 мың қосалқы шаруашылық ауылшаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысады.

2012 жылдың мамыр айында Елбасы шағын қалаларды дамытудың 2012-2020 жылдарға арналған бағдарламасын қабылдады. Серебрянск, Зырян қалалары Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі шешімімен Шығыс Қазақстандағы шағын қалаларды дамыту тізіміне енді.

Зырян ауданы тек қазба байлықтарымен ғана емес, сонымен қатар өз ісінің шебері тамаша еңбек адамдарымен де мақтана алады. Социалистік Еңбек Ері, тау-кен ісінің маманы - Н.Қ. Жақсыбаев, республикаға танымал совхоз директорлары П. Т. Полянский, П.Ф. Дягилев ,Кеңес Одағының батыры П. Кольцов (танымал есім), бұрынғы облыс әкімі В. Метте (танымал есім),  Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, ақын  А. Тасқараұлы осы Зырян ауданының тумалары.

Интернет-ресуртар:

Зыряновский  район //  ШҚО әкімі. Билік құрлымы. Атқарушы билік.. -http://akimvko.gov.kz/ru/rule1_12.htm (27.05.2012).

Зырян қаласының ақпараттық сайты:  - http://www.ziryan.kz/gorod.html (27.05.2012).

Зырян ауданы әкімінің ресми сайты: - http://akimzyrian.gov.kz/ru/ (27.05.2012).

Зырян ауданы //  ШҚО мұрағат қызметі. Өлкетану. - http://www.arhiv.vko.gov.kz/region_13.htm (27.05.2012).

Зырян ауданы// ШҚО Мемлекеттік мұрағаты. - http://e-arhiv.vko.gov.kz/Page.aspx?id=1549  (27.05.2012).

Зырян ауданы// ШҚО Статистика Департаменті. Аймақтар. - http://www.shygys.stat.kz/reg/tarb.html (27.05.2012).

Зырян ауданының ескерткіштері //Мәдениет басқармасының ресми сайты. ОМО бойынша толық ақпарат. Тарихи және мәдени ескерткітер.  - http://culturevko.gov.kz (27.05.2012).

Библиография

Кітаптар
Мақалалар

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2023
Besucherzahler
счетчик посещений