Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің қысқаша физика-географиялық сипаттамасы.

Орналасқан орны: 

Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі (КҚМҰТП) Шығыс Қазақстан облысындағы Катонқарағай ауданында орналасқан. Ұлттық парктің аумағы теңіз деңгейінен 3000 метрден жоғары және мәңгі қарлармен көмкерілген көп жоталы таулы өңір, Оңтүстік Алтай ірі таулы аймағының шегінде орналасқан.

Катонқарағай мемлекеттік табиғи ұлттық паркінің аумағына төмендегілер кіреді: Листвяга және Қатын жоталарының оңтүстік макробеткейлері (Мұзтау тауының оңтүстік және шығыс беткейлері), Қазақстан шегіндегі Үкөк биік таулы үстіртінің батыс бөлігі, Оңтүстік Алтай, Тарбағатай (Алтайлық) және Сарымсақты жоталары. 

Парктің мынадай шекаралары белгіленген:

Солтүстік және шығысында: Ресеймен (Алтай Республикасы) шектеседі;

Оңтүстік-шығысында: Қытай Халық Республикасымен шектеседі;

Батысында: шекара Белқарағай және Солдатово ауылдарына дейін Фарпусная өзені (Шыршытсу) бойымен өтеді; 

Оңтүстігінде: шекара Шыңғыстай орманшылығының Мұз-Бел орман саяжайы шекарасы және Катонқарағай мен Күршім аудандарының әкімшілік шекарасы бойымен оңтүстік-шығысындағы Қытаймен шекараға дейінгі Оңтүстік Алтай жоталарының солтүстік беткейлері Сарымсақты, Тарбағатай бойымен өтеді. Шығыстан батысқа қарай тізбектеле созылған Қатын, Оңтүстік Алтай, Тарбағатай (Алтайлық), Сарымсақты, Листвяга ең биік жоталары болып табылады. Биік таулы Қатын және Оңтүстік Алтай жоталарының бедері тік жартасты беткейлі, мореналы, астау тәріздес аңғарлы альпілік типте. Өзге жоталардың бедері жазықтау болып келген. Жоталар мен қыраттардың ұшар бастары кең алаңқайлы қарлармен және мұздықтармен жабылған. Мұнда қазіргі заманғы мұзбасудың екі орталығы, көптеген тау өзендерін қоректендіретін, Қатын мұздықтары және Оңтүстік Алтай жотасының шығыс бөлігінің мұздықтары орналасқан. Ұлттық парк аумағы дамыған гидрографиялық желіге ие. Үкөк қыратынан бастау алатын Бұқтырма өзені негізгі су магистралі болып табылады және Бұқтырма су қоймасын сумен қамтамасыз етеді. Ұлттық парк шегіндегі негізгі салалары: Калмачиха, Күрті, Таутекелі, Ақ Берел, Сахатушка, Фадиха, Тынық, Чернова, Каменушка, Сарымсақты, Ақсу өзендері. Ұлттық парктің оңтүстік бөлігіндегі маңызды өзендер: оңтүстікке қарай ағатын Қара-Қаба, Арасан – Қаба, Ақ-Қаба. Аталған өзендер тік, жартасты жағалаулары тар, қарағайлы орманды сайлар арқылы жол салып ағады. Тау өзендерінің түсі өзіндік ерекшелігімен, әсемдігімен, қатты ағынымен таң қалдырады. Мұздықтың қозғалу кезінде тау жыныстарының үйкелісі салдарынан пайда болатын лайлы тұнбалар әсерінен Ақ Берел, Бұқтырма мұздық өзендерінің сулары ақшыл-күлгін түсті лайлы болып келген. Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің өзендерінде мынадай сарқырамалар бар: Көккөл, Рахман және Язевое өзеніндегі сарқырамалар тізбегі. Жоталар мен тау аралық ойпаттардың бар болуы көптеген көлдердің түзілуіне әсер еткен. Әсем көлдер биік таулы ландшафтарға қайталанбас ғажайып өң береді, олардың ең ірілері: Бұқтырма, Рахман, Қаракөл, Маралды және Чернова.

Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркіні табиғи, тарихи, мәдени ескерткіштерімен танымал: Мұзтау, Рахман қайнары, Көккөл сарқырамасы, Арасан сарқырамасы, Берел қорымы, Ұлы Жібек жолының солтүстік тармағы, Австриялық жол.

Толығырақ Шығыс  Қазақстан облысы Катонқарағай әкімінің ресми сайтынан оқи аласыздар