kl kz



>
Аудан паспорттары
Шемонаиха ауданы
Шығыс Қазақстан облысы
Өскемен қаласы
Риддер қаласы
Алтай ауданы
Глубокое ауданы
Зайсан ауданы
Катонқарағай ауданы
Күршім ауданы
Самар ауданы
Тарбағатай ауданы
Ұлан ауданы
Өңірлік мерзімді басылымдар
Шығыс Қазақстан Интернетте
Қала мен аудан әкімшіліктері
Мәдениеті мен өнері
Облыс басқармалары
ШҚО жұмыс орындары
Солдатты қалай іздеу керек?
Туристерге
Тарих беттерінен
Ескерткіштер
Өскемен жайлы не білесіз?
Өскемен қаласының тарихы
Өскемен қаласындағы көшелер тарихы
Маңызды оқиғалар
ШҚО ауылдарының тарихы
«Туған өлкем – тұнған тарих» дәрістер циклы
Тәуелсіздік хроникасы
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Алтын Алтай фольклоры
Алтай аңыздары
Шығыс Қазақстанның музыкалық мұрасы
Шығыс Қазақстанның әдеби мұрасы
Өлке табиғаты
Табиғи қорықтар
Табиғи ресурстар
Шығыс Қазақстанның 25 ғажайып орны
Шығыстың шипажайлары
Барлық-Арасан шипажайы
«Баян» шипажайы
Рахман қайнары
Уба шипажайы
Киелі орындар
Берел қорымы
Қоңыр әулие үңгірі
Шілікті алқабы
Ашутас
«Алаш арыстары» үйі (Семей қ.)
Семей полигоны құрбандарына арналған «Өлімнен де күшті» монументі (Семей қ.)
Ф.М. Достоевскийдің әдеби-мемориалды үйі (Семей қ.)
«Абай-Шәкәрім» мемориалдық кешені
Қозы Көрпеш пен Баян сұлу мазары
Мұзтау
Абылайкит
Өлкетану альманағы
Өлкетану альманағы 2024
Өлкетану альманағы 2023
Өлкетану альманағы 2022
Өлкетану альманағы 2021
Өлкетану альманағы 2020
Өлкетану альманағы 2019
Өлкетану альманағы 2018
Өлкетану альманағы 2017
Өлкетану альманағы 2016
Өлкетану альманағы 2015
Өлкетану журналы 2014
Өлкетану альманағы 2013
Әріптестеріміздің шығармашылығы
Геология
Өлке зерттеушілері
Тарих. Этнография. Мәдениет
Қаламгерлер жайында
Білім беру
Ономастика
Дін
Шығыс Қазақстан соғыс жылдарында
Соғыс балалары
Кеңес Одағының батырлары
Ардагерлер еске алады
Соғысқа қатысушылар
Партизандар қозғалысы
Сұрапыл жылдар хроникасы
Тылдағы аналар
Тылдағы ерен еңбек
30 - Гвардиялық дивизия
Брест қамалын қорғауға қатысқан шығысқазақстандықтар
Еңбек армиясы
Бейнетоптама
Мультимедиялық топтама
Шығыс Қазақстанның әдеби және есте қаларлық орындары
Қ. Мұхамедханов: библиографиялық көрсеткіш
Виртуалды көрмелер
#Әуезов125

Қазақстан - Ұлы Дала Елі

ulydala ru

Alit iogan4Менің әкем Альт Иван (Иоганес) Яковлевич 1911 жылы 11 қаңтардаOrlova Olga Саратов облысы Норки селосында туған. Олар бірнеше ағайынды болатын, менің есімде қалғаны әкемнің ағасы Вильгельм мен қарындасы Катарина ғана. Ұлы Отан соғысы басталғанда олар Сталинград қаласында тұрған. Неміс ұлтын жаппай шығысқа қоныстандыру басталғанда менің ата –анамды Қазақстанға, әкемнің ағасы Вильгельмді Омск облысына жер аударды. Менің екі ағам Андрей 1936 жылы туған, Виктор 1937 жылы туған. Аласапыранда ағайындылар бір бірінен адасып қалып, тек 1966 жылы ғана бір-бірін тауып алған екен. Чердояққа келе салысымен әкемді еңбек армиясына алып кетті. Анам балалармен, әкемнің қарындасы Катямен қалады. Біраздан соң Катяны да еңбек армиясына алып кетті. Оның бір құлағы естімейтін, әрі орыс тілін білмеуші еді. Оны Орск қаласына жұмысқа жібереді. Ал әкем Челябинскнің маңында орманда ағаш құлатып еңбек етті. Статистика бойынша 1941-1945 ж. Алтай өлкесінен майдан қажеттігі үшін 1227 мың м3   ағаш дайындалған екен. Осынау жеңіс жолындағы орасан зор істе менің әкемнің де үлесі бар екенін мақтан етемін.

Alt ioganЕңбек армиясындағылардың тұрмыстық жағдайы өте төмен, тамаққа үсіген картоп пен қалақайдан жасалған борщ ішіп күн көрген. Киер киімге, ішер асқа жарымаса да жеңіс жолында жан аямай еңбек етті.

Суық барақтарда тұрып, ағаш сәкіде жатыпты. Барақтың суықтығы соншалық таңертең тұрғанда шаштары ағаш сәкіге жабысып қалады екен. Таңертең түнімен үсігені бар, ауруы бар өліп қалған адамдарды жинап әкетеді. Әкем жас болғандықтан ғана тірі қалдым деп отыратын. Ағаш дайындап оны өңдеуде әйелдер мен жасөспірімдер де ерлерден қалыспай еңбек етіпті. Тайгада ағаш дайындаудың өз қиындығы бар. Ересектердің қыста белуардан келетін қарды жартылай жалаңаяқ кешіп, құлатқан ағаштарын жасөспірімдер   шанаға салып үлкен жолға шығарып отырған. Жазда шыбын –шіркейге жем болмас үшін бет ауыздарын, қолдарын сасық қарамаймен майлап алады екен.

Әкем Еңбек Армиясынан 1947 қаңтар айында оралды. Еңбек армиясындағы тауқыметті өмірі туралы айтуды ұнатпайтын. Мен желтоқсан айында дүниеге келіппін. Әкемнің құжаттарын сақтай алмадым, менің қолымда әкемнің туу туралы куәлігі, бірнеше фотосуреттері бар. Әкемнен қалған жәдігерді көзімнің қарашығындай сақтап жүрмін. Аға- бауырларым өмірден өтіп кетті. Катяның балаларымен хабарласып тұрушы едім, олар да өмірден өтті. 1956 жылы Чердояқтан көшіп кеттік. Ұлтымыз неміс болғандықтан Сталинград қаласына тіркемей, 24 сағатта қаладан кетуімізді талап етті. Қай жаққа барарымызды білмей көп сандалдық. Ата-анамның неміс болып туғаны үшін тартқан тауқыметі, көрген азабы өлшеусіз болды.

Бірнеше ондаған жылдар бойы ешкім ескермеген, елемеген Еңбек Армиясы туралы зерттеу жұмысын қолға алыпсыздар. Сіздерге көп рахмет! Ол кезде мен тым жас болдым, көп нәрсені біле бермеймін. Есіме түскен болымсыз естеліктерді ғана айтып отырмын. Омск қаласындағы католик храмында болғанымда маған естеліктер кітабын көрсетті. Содан әкемнің фамилиясын көрген едім... Бастаған істеріңізге сәттілік тілеймін!

                                                                                           Ольга Орлова-Альт

М.О. Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына байланысты викторина біліміңді тексер

Викторина!

pllinkz

А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан облыстық кітапханасы

шығыс қазақстан әдеби картасы

Шығыс Қазақстан танымал есімдер

addressbook001

addressbook002

© А.С. Пушкин атындағы Шығыс Қазақстан Облыстық Кітапханасы | Восточно-Казахстанская областная библиотека имени А.С. Пушкина. 1998-2024
Besucherzahler
счетчик посещений